از ۵۰ سال مونتاژ «بیک» تا تولید «کیان» ایرانی/ چرا باید خودکار ایرانی بخریم؟+ تصاویر

دهه شصتی‌ها و قبل آن، خودکار بیک را خوب می‌شناسند. خودکارهایی ارزان و با ظاهری ساده که برای استفاده‌های روزمره کارایی داشت. بیک اصالتاً محصول کشور فرانسه بود که تحت لیسانس شرکت اصلی در محل فعلی کارخانه کیان در بیش از ۵۰ سال مونتاژ و به بازار عرضه می‌شد. این روند ادامه داشت تا اینکه در سال ۸۹، با توجه به شرایط تحریم و مورادی از این قبیل، طرف فرانسوی که موقعیت را برای زیاده‌خواهی مناسب دیده بود درخواست‌هایی کرد که نتیجه‌اش پایان همکاری بود. پایانی که سرآغاز شروعی امیدآفرین برای خودکار کیان شد.

به گزارش عطنا به نقل از مشرق‌نیوز، وقتی اسم سال حمایت از کالای ایرانی است یعنی همه ما برای چرخیدن چرخ کارخانه‌ها مسئولیت شرعی و ملی داریم. اگر خریدار هستیم باید جنس داخلی بخریم، اگر مسئول دولتی و... هستیم باید از تولیدکننده حمایت کنیم و در صورتی هم که کارگر هستیم باید تعهد داشته باشیم که باوجدان کاری بهترین محصول را باکیفیت بالا و قیمت مناسب برای خریدار آماده کنیم.

در این میان، رسانه‌ها هم به‌عنوان حلقه رابط بین این سه گروه نقش اساسی دارند و باید به‌دوراز حاشیه‌ها و مسائل مختلف با حمایت از تولیدات خوب داخلی زمینه معرفی آن‌هایی را که سرمایه و وقت و انرژی خودشان را می‌گذارند تا چراغ خانه‌ای روشن بماند به مردم معرفی شوند.

به همین خاطر تصمیم گرفتیم به سراغ تولیدکنندگانی برویم که کالای باکیفیت و قابل‌قبول تولید می‌کنند و از زحمات آن‌ها برای شما بگوییم.

این‌ یک گزارش تبلیغاتی نیست؛ آغاز یک حرکت است برای حمایت از کالای ایرانی...

صفر تا صد خط تولید خودکار کیان

هماهنگی برای بازدید ما از کارخانه تولید خودکار ایرانی کیان چند روزی طول کشید تا اینکه بالاخره صبح زود یکی از روزهای اردیبهشت به همراه مدیر روابط عمومی شرکت صفا (بالادست کیان) به سمت کارگاه به راه افتادیم. از همان اوایل مسیر مهندس هاشمی مدیر روابط عمومی شرکت درباره فعالیت‌های مجموعه هولدینگ صفا توضیحاتی کلی داد و علت اصلی موفقیت برندشان را هم روحیه جهادی مدیر شرکت در خودکفایی کشور عنوان کرد.

این ادعا را می‌شود از شعار این مجموعه که «اندیشه صفا، ایران خودکفا» است نیز به‌خوبی دریافت؛ اما شنیدن کی بود مانند دیدن. تا از نزدیک نمی‌دیدیم فعالیت‌ها را باورش بر ای‌مان راحت نبود.

شاید هر کدام از ما بارها از تهران به سمت شمال و استان‌های مازندران و گلستان رفته باشیم. کافی است دفعه بعد که در این مسیر تردد می‌کنیم وقتی به شهر فیروزکوه می‌رسیم حواسمان را بیشتر جمع کنیم و تا کارخانه قلم و خودکار کیان را در کنار جاده و در شهرک صنعتی فیروزکوه مشاهده کنیم.

ورود ما به کارخانه هم‌زمان می‌شود با خروج تعداد زیادی دانش‌آموز دختر که به سن و سالشان می‌خورد سال‌های آخر دوران ابتدایی باشند و با سروصدای زیاد در حال سوار شدن به مینی‌بوس‌ها برای بازگشت به مدرسه‌ هستند.

دانش‌آموزانی که از شور و شوقشان پیداست که بازدید از یک کارخانه صنعتی تا چه اندازه برایشان خوشحال‌کننده بوده و خودکارهای در دستشان که هدیه گرفته بودند هم نوید این را می‌داد که از همین دوران ابتدایی عادت می‌کنند به استفاده از کالای باکیفیت ایرانی نظیر خودکار کیان.

مدیری که دفتر ندارد

پس از صحبتی کوتاه با تعدادی از کارگران، با استقبال مهندس قربانی مدیر کارخانه تولید کننده کالای ایرانی خودکار کیان که برخلاف سایر مدیران کشور، علاقه‌ای به کت‌وشلوار پوشیدن نداشت و لباس کارگری همانند سایر کارگران کارخانه می‌پوشد، به اتاق جلسات رفتیم.

یکی از اولین جملاتی که او گفت، همین روحیه جهادی و عملیاتی او بود که نه‌تنها لباسش، لباس کار بود بلکه علاقه‌ای به دفتر و میز هم نداشت و وقت خود را در خط تولید و بین کارگران می‌گذراند.

صحبت درباره همین مسئله هم سبب شد تا او بخشی از گلایه‌هایش را از مسئولان مطرح کند. مسئولانی که وظیفه‌شان این است که موانع را از پیش پای تولیدکنندگان بردارند اما آنقدر درگیر جلسات شدند که وقت ندارند تولیدکننده‌ها را ببینند.

معلوم است که معطلی‌های چندین‌باره پشت در اتاق یک مسئول برای گرفتن یک امضا حوصله‌اش را سر برده و بروکراسی معیوب اداری کشور فشار زیادی بر او آورده. بروکراسی نادرستی که ماحصل منابع نفتی کشور است و مدیران را با خیال خام درآمدهای نفتی بی‌نیاز می‌کند از رسیدگی به مشکلات تولیدکنندگان.

آنچه از فحوای صحبت‌های این صنعتگر که نشان از تجربه چندین‌ ساله‌اش دارد، مشخص است، جایگاهی بود که برای خودکار در ذهن داشت و به آن صرفاً به‌عنوان یک محصول نگاه نمی‌کرد بلکه وسیله‌ای می‌دانست که از نوشته‌های عادی‌ترین افراد جامعه تا بالاترین شخصیت‌ها برای ثبت اتفاقات مهم از آن استفاده می‌کنند و به همین دلیل برای خودکار احترام قائل بود.

ولی افتاد مشکل‌ها...

مهندس قربانی که خود تولید کننده کالای ایرانی خودکار کیان است از دیگر مشکلات تولیدکنندگان هم برایمان گفت. از بی‌نتیجه بودن برخی وعده‌هایی که توسط مسئولان به تولیدکنندگان داده می‌شود تا نبود مشوق‌های تولید.

از هزینه‌ بالایی که بابت بیمه باید پرداخت شود تا مالیاتی که می‌پردازد و در طرف مقابل هم یارانه‌ای که قرار بود به تولیدکننده بدهند و ندادند. او برای ما مثال می‌زد که به‌عنوان نمونه پیش از اجرای هدفمندی یارانه‌ها قیمت برق کارگاه ماهانه حدود ۳۳۰ هزار تومان بود که قرار بود پس از افزایش قیمت ناشی از هدفمندی، اختلاف آن به طرق مختلف دوباره به تولیدکننده برگردد اما آنچه ماند، قبض برق بیش از ۱۰ میلیون تومانی فعلی است و یارانه‌ای که نیست.

جالب است بدانید طبق بررسی‌هایی که انجام شده برخی هزینه‌های تولید طی بازه سال ۸۹ که طرح هدفمندی یارانه‌ها شروع شد تا سال ۹۵، حداقل ۴۰۰ برابر افزایش یافته درحالی‌که قیمت فروش محصولات نهایتاً دو برابر شده است.

او مقایسه می‌کرد شرایط تولید در کشور را با واردات و می‌گفت کسی که بارانت کالایی را وارد کشور می‌کند و بعضاً با دور زدن قانون و واردات قاچاق، بدون اینکه کمترین هزینه‌ای بابت تعرفه‌های گمرکی و مالیات و ... بپردازد و نیاز باشد بخشی از پولش را بابت بیمه و... بدهد، محصولی را وارد بازار می‌کند و سود کلان می‌برد، اما در مقابل تولیدکننده ایرانی هرچقدر هم تلاش کند بازهم در شرایط رکودی اقتصاد هشتَش گرو نهَش می‌شود.

او اگرچه مقداری از واردات را برای به‌روز کردن تولید داخلی مفید می‌دانست اما از واردات بی‌رویه و غیراصولی نیز گلایه داشت. وارداتی که طی‌ سال‌های اخیر کمر خیلی از تولیدکنندگان را شکسته و نان بسیاری از کارگران را نیز آجر کرده است.

کیان از کجا آمد؟

دهه شصتی‌ها و قبل آن، خودکار بیک را خوب می‌شناسند. خودکارهایی ارزان و با ظاهری ساده که برای استفاده‌های روزمره کارایی داشت. بیک اصالتاً محصول کشور فرانسه بود که تحت لیسانس شرکت اصلی در محل فعلی کارخانه کیان در بیش از ۵۰ سال مونتاژ و به بازار عرضه می‌شد.

این روند ادامه داشت تا اینکه در سال ۸۹، با توجه به شرایط تحریم و... طرف فرانسوی که موقعیت را برای زیاده‌خواهی مناسب دیده بود درخواست‌هایی کرد که نتیجه‌اش پایان همکاری بود. پایانی که سرآغاز شروعی امیدآفرین برای خودکار کیان که کالای ایرانی است، شد.

در این زمان مدیران اصلی هولدینگ صفا که شرکت کیان زیرمجموعه آن است تصمیم گرفتند روی پای خودشان بایستند و به توان داخلی اعتماد کنند بنابراین از این به بعد قرار شد خودشان به‌صف تولیدکننده‌ها بپیوندند.

درواقع قطع ارتباط با طرف خارجی و تولید تحت برند او برای مدیران این کارخانه ثمرات زیادی داشت و از طرف دیگر توانست طی مدت کوتاهی نیازهای کشور را هم تا حد زیادی تأمین کرد.

سالانه چقدر خودکار نیاز داریم؟

طبق آمارهای موجود، هر شخص طی سال به ۸ خودکار نیاز دارد که بر این اساس و اگر جمعیت کشور را در نظر بگیریم می‌توان گفت چیزی در حدود ۵۰۰ میلیون قطعه خودکار در سال موردنیاز است.

اما متأسفانه آنچه مشخص است، تنها بخش کوچکی از این میزان موردنیاز در داخل تولید می‌شود و باورش سخت است اگر بگوییم بیش از ۸۰ درصد نیاز کشور که ۴۰۰ میلیون قطعه می‌شود وارداتی است. به‌بیان‌دیگر سهم تولید داخلی در این میان بسیار کم و تقریباً گم شده است.

باتوجه به این آمار و نیاز کشور، شرکت کیان در ابتدا فعالیت خود را با تولید روزانه ۲۰ هزار قطعه خودکار آغاز کرد. زمانی که حتی شاید فکر نمی‌کرد روزی این خط تولید پاسخگوی نیازش نباشد.

طبق آنچه در کارخانه دیدیم، این شرکت در سال گذشته -۱۳۹۶- روزانه نزدیک به ۲۰۰ هزار قطعه خودکار تولید می‌کرد که با توجه به نام‌گذاری سال جدید به حمایت از کالای ایرانی و همچنین نیاز وافر بازار، قرار است میزان تولید آن به روزانه بیش از ۳۲۰ هزار قطعه برسد.

در واقع این کارگاه که روزی تولید خود را با ۲۰ هزار عدد در روز آغاز کرده بود، از این پس قرار است ماهانه ۱۰ میلیون خودکار بسازد و ۲۵ درصد بازار ایران را نصیب خود کند.

در حال حاضر این شرکت خودکار کیان محصولات خود را در دو نوع سایز نوشتاری ۱.۰ و ۰.۷ میلی‌متر و با تنوع ۶ رنگ خاص در بازار عرضه می‌کند که همین موجب شده بسیاری از دانش‌آموزان بخصوص دختران مشتری‌اش شوند. مؤسسات و شرکت‌های دولتی و خصوصی نیز از این قافله عقب نماندند و با سفارش به کارخانه برای چاپ تبلیغات خود بر روی این خودکارها، ضمن حمایت از کالای ایرانی نیاز خود را هم باقیمت و کیفیت مناسب تأمین کردند.

چرا کیان بخریم؟

برای پاسخ به این سؤال می‌توان سه جواب مطرح کرد:

1- کیفیت:

اولین و مهم‌ترین مسئله‌ای که باید در خرید خودکار به آن توجه کنید، بی‌خطر بودن آن برای سلامتی است. باید به این مسئله فکر کنید که خودکاری که از یک کشور خارجی وارد می‌شود، آیا جوهر آن از مواد مضر برای سلامتی انسان تأمین شده و حتی ماده‌های سمی در آن وجود دارد یا خیر؟ این مسئله زمانی مهم‌تر می‌شود که براثر دم و بازدم تنفس هر انسان، ممکن است جوهری که با آن در حال نوشتن هستید، وارد دستگاه تنفسی شما شود و در آینده سلامتی‌تان را به خطر بیندازد.

بعلاوه اینکه خود جنس خودکار و بدنه آن هم مسئله مهمی است که آیا مواد به‌کاررفته در آن از جنس مرغوب تولید شده یا بازیافت زباله‌های بیمارستانی و صنعتی است؟ در نظر گرفتن این دو مورد بخصوص برای خانواده‌هایی که به‌دنبال خرید لوازم‌التحریر برای کودکانشان هستند مسئله‌ای مهم و حیاتی است.

2- حمایت از کالای ایرانی:

کارخانه خودکار کیان در حال حاضر به‌صورت مستقیم برای ۸۰ نفر اشتغال‌زایی ایجاد کرده که با در نظر گرفتن شبکه تولید مواد اولیه، محصولات جانبی، توزیع و فروش و... مطمئناً عدد بالاتری را مشغول به کارکرده است و سفره‌ای برای تأمین درآمد پایدار خانوارها مهیا نموده.

به همین خاطر حمایت از کارگرانی که باوجدان کاری در حال تلاش برای تولید محصولی هستند که از کشورهای دیگر هم مشتری پیدا کرده است، وظیفه‌ای ملی و شرعی است که با در نظر گرفتن شرایط فعلی اقتصادی کشور، لحظه‌ای نباید در آن شک کرد.

3- توسعه:

در محوطه کارگاه، برخی دستگاه‌ها وارداتی هستند و تعدادی هم ایرانی. مهندس جوان کارخانه برای ما توضیح می‌دهد چگونه پس‌ازاینکه کارخانه نیاز به دستگاه جدید داشت توانستند مشابه داخلی آن را در کشور تولید کنند و از خروج مقدار قابل‌توجهی ارز از کشور جلوگیری نمایند. دستگاهی که با همان کیفیت تولید می‌کند اما یک‌دهم قیمت خارجی قیمت دارد.

همچنین طی سالیان اخیر، رفته‌رفته میزان داخلی سازی محصول این کارخانه رشد داشته و در حال حاضر تنها مقدار کوچکی از جوهر خودکار آن‌هم به دلیل نبود امکان تولید بیشتر در داخل، وارداتی است که مهندس قربانی این قول را داد تا به‌زودی و با حمایت بیشتر مردم آن‌هم در داخل تأمین شود.

همین‌طور سایر برنامه‌هایی که کارخانه قلم و خودکار کیان برای ورود به بازار ۴ هزار میلیارد تومانی لوازم‌التحریر دارد نظیر تولید ماژیک وایت برد که از این هفته تولید انبوه آن آغاز شده و همچنین راه‌اندازی مجدد خط تولید مداد که قرار است با روشی جدید تولید شود، همگی محقق خواهد شد اگر مصرف‌کننده از آن حمایت کند.

گرچه هرکدام از این جواب‌ها به‌تنهایی کفایت می‌کند برای اینکه وقتی برای خرید خودکار به لوازم‌التحریرفروشی‌ها مراجعه می‌کنیم مصرانه و متعصبانه دنبال خودکار ایرانی بگردیم. خودکاری که ازلحاظ کیفیت نوشتار و مواد اولیه، با تمام مدل‌های خارجی رقابت می‌کند و قیمت تولید آن خیلی پایین است، اما برای یک‌بار هم که شده از این خودکار استفاده کنید، پشیمان نمی‌شوید.

نویسنده: محسن عرب