انتشار هزار و 130 نشریه علمی غیرپزشکی در کشور/ معرفی11 سایت و 240 نشریه علمی قلابی خارجی

به گزارش عطنا و به نقل از ایسنا، دکتر محسن شریفی در نشستی خبری با اعلام این مطلب خاطرنشان کرد: از جمله راهبردهای وزارت علوم برای توسعه زیرساخت‌های علمی کشور، توسعه نشریات علمی داخلی است چرا که ما هر چند که توانسته ایم با تولید مقالات در دنیا اقتدار ایجاد کنیم ولی در نشریات حضور موثری نداشته ایم.

وی، صدور مجوز برای نشریات معتبر علمی – پژوهشی را از سه کمیسیون اعتبار سنجی وزارت علوم، وزارت بهداشت و حوزه علمیه دانست و افزود: کل نشریاتی که از وزارت علوم مجوز گرفته اند بالغ بر هزار و 130 نشریه هستند که 150 نشریه به زبان انگلیسی منتشر می شوند.

شریفی خاطرنشان کرد: از ابتدای سال 93، توسعه کمی هدفمند بر اساس طرح آمایش موضوعی نشریات و راه‌اندازی سامانه ارزیابی نشریات وزارت علوم را در کمیسیون نشریات این وزارتخانه دنبال کرده ایم.

با راه اندازی سامانه ارزیابی نشریات در هفته پژوهش سال گذشته، تمام نشریات علمی – پژوهشی و علمی – ترویجی به صورت یکپارچه مورد ارزیابی قرار گرفتند.

وی رتبه‌بندی نشریات را از دیگر فعالیت‌های این حوزه ذکر کرد و اظهار داشت: بر اساس این رتبه‌بندی 33 نشریه رتبه A+ (بالاترین رتبه)، 411 نشریه رتبه A، حدود 163 نشریه رتبه B و 446 نشریه رتبه C را دریافت کردند.

به گفته وی این آمار مربوط به ارزیابی‌های نشریات در بهمن ماه سال 93 است.

شریفی وارد کردن نشریات داخلی در عرصه‌های بین‌المللی را از دیگر برنامه‌های این حوزه نام برد و توضیح داد: طرحی با عنوان نمایه‌سازی نشریات داخلی در نمایه‌های معتبر دنیا از جمله ISI و اسکوپوس در دستور کار قرار دارد که در فاز اول این طرح نشریات انگلیسی زبان داخلی در اولویت قرار دارند که این تعداد نشریه شامل 150 نشریه می‌شود که بر اساس شاخص‌های نمایه‌سازی‌های معتبر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و آن دسته از نشریاتی که حائز رتبه‌های بالا می‌شوند برای نمایه‌سازی انتخاب شدند.

وی تعداد نشریات کاندیدای نمایه‌سازی را 22 نشریه ذکر کرد و ادامه داد: این تعداد نشریه بر اساس 16 شاخص ISI حائز رتبه‌های برتر شدند

شریفی همچنین خاطرنشان کرد: بر اساس شاخص‌های ISI، شانزده نشریه برتر انتخاب شدند و با برگزاری کارگاه‌های آموزشی معیارهای بین‌المللی کردن این نشریات به مسوولان این نشریات آموزش داده می‌شود و بنا داریم که طی سه تا پنج سال این نشریات وارد نمایه‌سازی ISI شوند.

وی، فاز دوم این طرح را نمایه‌سازی نشریات فارسی زبانی دانست که خلاصه مقالات به زبان انگلیسی را منتشر می‌کنند. این نشریات پس از ارزیابی کاندیدای نمایه‌سازی خواهند شد.

شریفی با تاکید بر این که قرار است در هر سال حداقل یک بار نشریات به طور کامل مورد ارزیابی قرار گیرند، اضافه کرد: در صورتی که نشریه‌ای در سه دوره ارزیابی نتواند رتبه‌های مناسبی کسب کند به تناسب جایگاهی که دارد پس از سه بار اخطار کتبی فرآیند لغو اعتبار آن آغاز می‌شود.

وی در خصوص برخورد با نشریات فاقد اعتبار گفت: نشریات خارجی که بی‌اعتبار و تقلبی هستند شناسایی و فهرست آنها از سوی وزارت علوم اعلام شد.

شریفی تعداد نشریات فاقد اعتبار را 240 نشریه ذکر کرد و ادامه داد علاوه بر آن 11 پایگاه غیر علمی معرفی شدند.

وی یکی از زیرساخت‌های حوزه پژوهشی را واحدهای پژوهشی و موسسات علمی و پژوهشی ذکر کرد و گفت: واحدهای پژوهشی و موسسات تحقیقاتی دارای هویت‌های مختلف دولتی و خصوصی هستند که بر اساس ارزیابی‌ها تعداد 394موسسه پژوهشی وابسته به دانشگاه‌ها تعداد 47 موسسه وابسته به وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها، تعداد 23 موسسه پژوهشی وابسته به وزارت علوم و 18 موسسه وابسته به نهادهای عمومی هستند. که برای این تعداد درصدد هستیم تا بر اساس نیاز جامعه و طرح آمایش سرزمینی به صورت هدفمند آنها را هدایت کنیم.

وی اضافه کرد: بر اساس طرح‌های وزارت علوم کلیه‌ی واحدهای پژوهشی به ویژه موسسات پژوهشی بزرگ وابسته به وزارتخانه‌ها باید دارای برنامه‌های راهبردی باشند.

شریفی با تاکید بر این که اعضای هیات علمی موسسات پژوهشی به شیوه متفاوت از دانشگاه‌ها باید ارتقاء یابند، خاطرنشان کرد: انتظار ما این است که پژوهشگاه‌ها بتوانند حلقه واسط مراکز تحقیقاتی و واحدهای فناور باشند تا نیازهای جامعه را رفع کنند.

وضعیت قطب‌های علمی در کشور

مدیر کل دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، با اشاره به تاسیس قطب‌های علمی در کشور از 14 سال پیش تاکنون اظهار داشت: برنامه‌های اجرایی قطب‌های علمی بر اساس یک برنامه‌ریزی پنج ساله است که در سال جاری در پایان برنامه پنج ساله سوم قطب‌های علمی قرار داریم.

وی با تاکید بر این که دبیرخانه قطب‌های علمی آماده ارزیابی قطب‌ها هستند، اظهار داشت: در حال حاضر 154 قطب علمی در کشور داریم که 28 قطب علمی در حوزه علوم انسانی فعالیت دارند.

شریفی ابراز امیدواری کرد که در آغاز برنامه پنج ساله چهارم، قطب‌های علمی بتوانند به اهداف و جایگاه خود به عنوان مرجعیت علمی نقش بیشتری ایفا کنند.

تلاش برای کاربردی‌ کردن پایان‌نامه‌های حوزه علوم انسانی در صنعت

شریفی با اشاره به برنامه‌های معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم در حوزه علوم انسانی افزود: مهمترین اقدام این معاونت ایجاد شورای توسعه پژوهش و فناوری در علوم انسانی و هنر است. آیین‌نامه این شورا تدوین و به امضاء وزیر رسیده است.

در این آیین‌نامه در حوزه برنامه‌ریزی واحدهای پژوهشی و همچنین هدفمندسازی پایان‌نامه‌ها و رساله‌هایی که در دانشگاه اجرا می‌شود، تاکید شده است و بر این اساس این شورا برای هدفمندسازی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها در خصوص کیفی‌سازی آنها اقدام خواهد کرد.

وی با تاکید بر این که این شورا در توسعه علوم انسانی و همچنین ایجاد ارتباط با صنعت نقش مهمی ایفا می‌کند، خاطرنشان کرد: ریاست این شورا با وزیر علوم و نایب رییس آن معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم است.

شریفی با اشاره به تدوین آیین‌نامه پسادکتری صنعتی و فرصت مطالعاتی صنعتی اظهار داشت: با ایجاد کمیته مشترکی میان وزارت علوم و صنعت و تجارت، گام‌های مقدماتی برای اجرایی شدن این آیین‌نامه برداشته شده است. بر این اساس از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از بنگا‌ه‌ها خواسته شده است تا موضوعاتی که برای دوره پسا دکتری و فرصتهای مطالعاتی قابل اجرا است را اعلام کند و این موضوعات در این کمیته مشترک مطرح خواهد شد.

وی ادامه داد: پس از ارزیابی اعلام نیاز صنایع، موضوعات مرتبط به دانشگاه‌ها اعلام می‌شود و بر اساس نیاز دانشجویان و افراد را برای گذراندن دوره پسادکتری و فرصت مطالعاتی به بنگاه‌های صنعتی معرفی کنند.

شریفی همچنین از حمایت پایان‌نامه‌هایی که اساس نیاز جامعه باشند، خبر داد و گفت: این دسته از پایان‌نامه‌ها از سوی این کمیته مشترک مورد حمایت قرار می‌گیرند.

رویکرد وزارت علوم در مقابله با تخلفات پژوهشی

مدیر کل دفتر سیاست‌گذاری وزارت علوم با تاکید بر این که تخلفات پژوهشی دارای ابعاد مختلف شامل وب‌گاه‌ها، مقالات، پایان‌نامه‌ها و کتاب‌ها است، تصریح کرد: انواع دستاوردهای علمی درمعرض تقلب قرار دارند و همچنین تخلفات از سوی دانشجویان و همچنین اساتید مشاهده می‌شود.

وی با بیان این که دو اقدام مهم در وزارت در خصوص تخلفات پژوهشی در دستور کار قرار دارد، گفت: یکی از اقدامات پیشگیری، آگاهی دادن و بالابردن معلومان پژوهشگران نسبت به موارد تخلف و تشویق آنها به درستکاری است.

شریفی اقدام دوم این وزارتخانه را برخورد با تخلفات ذکر کرد و یادآور شد: معاونت پژوهشی وزارت علوم متولی برخورد با متخلفان نیست ولی بر اساس معیارها و استانداردهایی اقدام به سنجش تولیدات پژوهشی می‌شود و در صورت اثبات جعل و کپی‌برداری در کمیته انظباطی رسیدگی و با فرد متخلف برخورد می‌شود.

وی با بیان این که مصادیق تخلفات علمی – پژوهشی در سال 93 به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است، خاطرنشان کرد: دستورالعمل رسیدگی به تخلفات علمی نیز به دانشگاه‌ها با امضای وزیر ابلاغ شده است.