اندیشه علامه طباطبائی خلل علوم انسانی مدرن را حل می‌کند/ فضای مدرن علوم انسانی را دریابیم

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در مراسم بزرگداشت علامه طباطبائی گفت: تضاد ناگزیری که بر انسان در دنیای مدرن چیره شده با تمسک بر اندیشه علامه طباطبائی مرتفع می‌شود؛ اندیشمندان اروپایی در مجامع بین‌المللی پس از شنیدن مبانی فکری غنی علامه طباطبائی متحیر می‌شوند.

به گزارش خبرنگار عطنا، مراسم بزرگداشت مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبائی، حکیم، فقیه و مفسر قرآن به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و دانشگاه علامه طباطبائی دوشنبه، 13 آذر با حضور دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی، حجت‌الاسلام احمد احمدی، شاگرد علامه طباطبائی، دکتر حسین کلباسی‌اشتری، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی، خانواده علامه طباطبائی و دیگر مسئولان در تالار اجتماعات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در این مراسم گفت: ما در دانشگاه علامه طباطبائی احساس کردیم در موقعیتی در حال تحول قرار گرفته‌ایم، علوم انسانی در جامعه از فضایی سنتی وارد فضایی مدرن شده و باید قواعد این فضای تازه را به دست بیاورد، بسیاری از دانشمندان حال حاضر علوم انسانی ما زمینه‌ای سنتی دارند، در موقعیت مدرن قرار گرفته‌اند و در تلاش هستند با حفظ اصالت خود قواعد شرایط مدرن را نیز فرا گیرند.

وی افزود: جهانی شدن شرایط دانش علوم انسانی را تغییر داده است، اندیشمندی ترجمه، حفظ و بیان سخن دیگری نیست، باید به اینکه چگونه در حوزه اندیشه‌ورزی روی پای خود بایستیم، هویت خود را حفظ کنیم و پرورش دهیم و عقلانیت مستقل خود را داشته باشیم بپردازیم، این فرآیند و تفکر بزرگترین چالش دانشمندان و دانشجویان علوم انسانی کشور ما است.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی گفت: اگر این دنیای جدید را به درستی نشناسیم، سرگشته، گم و فراموش خواهیم شد؛ اگر هم تمام عمر خود صرفا صرف شناخت آن کنیم هویت خود را از دست می‌دهیم؛ مسئله مهم برای ما این است که اندیشه‌ها و قواعد دنیای امروز را بشناسیم، بر این اندیشه‌ها و قواعد مسلط شویم و هویت مستقل اندیشه خود را شکل و پرورش دهیم.

سلیمی اظهار کرد: اندیشه علامه طباطبائی کلیدهایی به ما می‌دهد تا به هویت علم خود را بسازیم و اندیشه علوم انسانی را بارور کنیم. یکی از این کلیدها زمانی که ما بین دو راهی رد یا قبول علوم تجربی قرار می‌گیریم به کار می‌آید، علامه طباطبائی آیه «قال ربنا الذی اعطی کل شی‌ء خلقه ثم هدی» را در تفسیر المیزان نشان‌دهنده جاری بودن عقلانیت الهی در تمام عالم خلقت دانسته است.

وی گفت: نشانه‌های الهی در تمام عالم خلقت، جاری است، بنابراین ما به هر وسیله‌ای بتوانیم این آیات را به درستی بشناسیم به علم الهی و مشروع دست پیدا کرده‌ایم، اگر ما آیات الهی را که به صورت کلان در قرآن آمده بشناسیم و متوجه شویم تجربه به تنهایی کافی نیست دریچه‌ علم ازلی و ابدی به روی اندیشمندان و متفکران باز می‌شود. متفکران مسلمان هنوز هم در بخش‌هایی تردید دارند که آیا می‌توانند واقع‌گرا باشند یا نمی‌توانند.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در ادامه افزود: پاسخ علامه طباطبائی به این سوال که آیا شناخت واقعیت آنطور که هست برای انسان که عقلانیتش رها شده امکان‌پذیر است یا خیر، بر مبنای فهم قرآنی مثبت است، روش علامه طباطبائی در فلسفه رئالیسم است، البته نه به معنای واقع‌گرایی محض بلکه مشخصا مفهوم «رئالیسم»؛ بر اساس این بنیان فکری، رئالیسم اسلامی حد واسط سکولاریسم واقع‌گرایی و علوم دینی غیب‌گرا( عالم علوی) است و دو دستگی علوم در قرن حاضر را پایان می‌بخشد. بر مبنای تفکر علامه طباطبائی انسان می‌تواند اندیشه مبتنی بر دین برای شناخت عالم علوی و واقع‌گرایی و تجربه‌گرایی را با هم داشته باشد.

سلیمی گفت: تضاد ناگزیری که بر انسان در دنیای مدرن چیره شده با تمسک بر اندیشه علامه طباطبائی مرتفع می‌شود، می‌توان با هر ابزاری مبتنی بر بینش علوی آیات الهی را شناخت و اندیشه‌ای استوار و با اصالت را دنبال کرد؛ وقتی این مفاهیم را در دو سال گذشته که روابط دانشگاه علامه طباطبائی را گسترش داده‌ایم در مجامع ملی و بین‌المللی مطرح می‌کنیم اندیشمندان و روسای مراکز علمی و دانشگاهی با اشتیاق از آن استقبال می‌کنند؛ اندیشمندان اروپایی از این مبانی فکری غنی متحیر می‌شوند.

وی در ادامه اظهار کرد: دانشگاه‌های فرانسه به واسطه ترجمه‌های هانری کوربن با تفکر علامه طباطبائی کم و بیش آشنایی دارند ولی متاسفم که وقتی دانشگاه علامه طباطبائی به معاون یونسکو پیشنهاد جایزه علامه طباطبائی داد گفتند ما این شخص را نمی‌شناسیم، در حالی که علامه طباطبائی دریای اندیشه است و بسیاری از گره‌های فکری ما می‌تواند با این اندیشه‌ها باز شود.

رئیس دانشگاه علامه طباطبائی گفت: در اجلاس دانشگاه‌های جهان اسلام که امسال تابستان در ترکیه برگزار شد این تفکر و این بحث در صحبت اکثر قریب به اتفاق روسای دانشگاه‌ها و مراکز علمی جهان اسلام دیده می‌شد که نشان‌دهنده زمینه آماده طرح و گسترش این اندیشه‌ها در حوزه علوم انسانی است؛ امیدواریم سال آینده اجلاس دانشگاه‌های جهان اسلام را در سطح بین‌المللی با همکاری یونسکو و یکی از دانشگاه‌های فرانسه که بیشتر با علامه طباطبائی آشنایی دارند برگزار کنیم.

دکتر حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی در پایان از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تشکر کرد و گفت: امیدواریم بتوانیم گنجینه فکری علامه طباطبائی را به کشورهای بیشتری معرفی کنیم و از این گنج برای اصلاح، پرورش و تعمیق علوم انسانی کشور بهره‌برداری کنیم.