عطنا - آیا تجربهها بخشی از محیط زندگی روزمره ما را تشکیل می دهند؟، چه چیزی منجر به شناخت و ادراک ما از اطرافیانمان میشود؟، چه اتفاقی منجر به شناخت ها و تفاوت های فرهنگی میشود؟، دیگران چه چیزی در خصوص فرهنگ به ما میگویند؟، چه اتفاقی باعث نظام اعتقاد والدین می شود؟، چه چیزی میزان انطباق با فرهنگ های مختلف را فراهم می کند؟ این ها سوالاتی است که کتاب «زندگی در فرهنگ های مختلف: روان شناسی تحولی بین فرهنگی» تلاش می کند به آنها پاسخ دهد.
این کتاب به این موضوع اشاره می کند که همه افراد لزوماً فهم یکسانی از موضوعات و رویدادها ندارند؛ به طوری که برخی اوقات وقتی به مکانی با فرهنگ مختلف سفر می کنیم یا در آنجا درس می خوانیم یا کار می کنیم ممکن است چیزهایی را تجربه کنیم که ناامید کننده، ترسناک یا خندهآور باشد.
بنابراین سخن این کتاب این است که همه ما در فرهنگ هایی که رشد می کنیم و آنچه را در اطراف ما رخ میدهد ما را متوجه این میکند که، همه اینها حاصل تجربههای آشنایی ما با محیط زندگی روزمره هستند، تجربههایی که همیشه توسط کسانی که در محیطهای بوم شناختی مختلف و متفاوتی زندگی می کنند به راحتی درک نمیشوند.
بنابراین کتاب حاضر به ما کمک می کند تا مطالعه نظام مند در خصوص چگونگی روابط بین فرهنگی تحول انسان و رفتارهایی که در خزانه افراد در یک فرهنگ خاص رشد میکند را بیابیم که شامل یک دسته عقاید یاد گرفته شده و مشترک ارزشها (پیشرفت، فردگرایی، جمع گرایی و مانند آن) مناسک (تشریفات، مراسم) رفتارها (نقشها، رسوم، سنت) نگرشها (اخلاقی، سیاسی، مذهبی) است که ویژگی یک گروه خاص از افراد است و از نسلی به نسل بعد انتقال مییابند.
فصل اول این کتاب به طرح این سوال می پردازد که چگونه می توانیم تفاوتهای بین فرهنگی را در ارتباط با رفتارهایی که با عنوان رفتار مستقل و وابسته معرفی شدهاند، تشریح کنیم؟ بخشی از این پاسخ به مکانی که کودکان پس از تولد در آن میخوابند بستگی دارد. برای مثال در آمریکا معمولاً کودکان را در تخت و اتاق خواب جداگانه میخوابانند اما در ژاپن کودکان سالها با والدین خود زندگی می کنند. بنابراین نوجوانان در خیلی از کشورهای جهان با مشکل «من کیستم» مواجه میشوند و حاصل آن دیدگاه مختلف نسبت به فرهنگ های مختلف است.
کتاب در فصل دوم ما را به مطالعه تحول انسان از طریق نظریههایی همچون مدل بوم شناختی برونفنبرنر، مفهوم تحولی سوپر و هارکنس، نظریه تحول شناختی پیاژه، نظریه تحول فرهنگی - اجتماعی، نظریه روان شناسی اریکسون، و نظریه تحول اخلاق کهلبرگ دعوت می کند.
نویسندگان در فصل سوم ما را وارد مناسک های گذر از نوزادی به بزرگسالی می کنند که منجر به پذیرش تغییرهای یکسان در باب روابط پیچیده خانواده، فرهنگ و اجتماعی شدن ارزشهای اجتماعی نسبت به زندگی روستایی در مقابل زندگی شهری و ... می شود.
فصل چهارم جالب ترین فصل این کتاب است چرا که ما را با آداب سالخوردگان کشورهای مختلف و دیدگاه های فرهنگی موجود در رفتار با سالمندان آشنا می کند و نشان می دهد که با بوم شناختی متفاوت، خانواده دچار تغییرات چشمگیری میشود و آن را در پدربزرگ و مادربزرگ شدن در ژاپن، چین و ایالات متحده آمریکا مورد بررسی قرار می دهد.
نویسندگان در فصل ششم به موضوعاتی همچون فرهنگ، شخصیت، عزت نفس در نوجوانی می پردازند و نشان می دهند خودکارآمدی بسترهای بروز خلق و خوی فرد و آنچه قابل قبول است تا حد زیادی به ارزشها و فعالیت های فرهنگی وابسته است.
فصل هشتم به بررسی فرهنگ و موضوعات مرتبط با جنس و جنسیت در فرهنگ بومی هندوستان، نیجریه، ژاپن، کره، آمریکا می پردازد. این فصل نشان می دهد رفتار قالبی جنسی در اوایل کودکی، اجتماعی شدن رفتار جنسی در بزرگسالی را تحت تاثیر قرار میدهد و مقررات و سنتهای فرهنگ، ساختار و محتوای تعامل اجتماعی بین دختران و پسران را تعیین می کند.
در فصل نهم نویسندگان به این موضوع می پردازند که چگونه باورهای فرهنگی بر سلامت فرد تاثیر می گذارند.
خواندن این کتاب به تمامی علاقه مندان به روان شناسی، مطالعات فرهنگی، مطالعات میان رشته ای و علوم اجتماعی توصیه می شود.
کتاب «زندگی در فرهنگ های مختلف؛ روان شناسی تحولی بین فرهنگی» تالیف هاری دبلیو گاردینر و کورین کاسمیتکی با ترجمه دکتر عبدالله معتمدی توسط انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی در سال 1399 به بازار نشر راه یافته است.
گزارش از: شکیبا محمدی