مباحث علوم‌شناختی از موضوعات روز دنیاست/ آزمایشگاه علوم‌شناختی دانشگاه علامه‌طباطبائی به زودی افتتاح می‌شود

دانشگاه علامه طباطبائی سومین دورۀ مدرسۀ علوم شناختی را برگزار می کند. به همین دلیل خبرنگار عطنا با حمیدرضا علومی یزدی، معاون پژوهشی دانشگاه مصاحبه ای انجام داده است که مشروح آن را در زیر می خوانید.

آقای دکتر! لطفاً در مورد اهداف برگزاری این مدرسه توضیح دهید؟

مدتی است که دانشگاه علامه طباطبائی به عنوان یک مجتمع آموزش عالی به موضوع علوم شناختی توجه کرده است و کاربردهای علوم شناختی در حوزه های علوم انسانی را به طور خاص مورد توجه و در دستور کار قرار داده است. ما با کمک معاونت علمی ریاست جمهوری تا به حال دو دوره مدرسۀ علوم شناختی را در سطح مقدماتی و پیشرفته برگزار کردیم که این دو دوره، جنبه های عمومی موضوعات علوم شناختی را تحت پوشش قرار داده است. در سومین دورۀ مدرسۀ علوم شناختی ما به کاربردهای علوم شناختی در حوزه های علوم انسانی به طور خاص می پردازیم.

این دوره چه موضوعاتی را شامل می شود؟

اگر شما به برنامه هایی که برای دورۀ سوم در نظر گرفته شده است، توجه کنید، ما به کارکردها و کاربردهای علوم شناختی در اقتصاد، آموزش، ورزش، رسانه، سیاست، توان بخشی و مدیریت به طور خاص در این کارگاه و در این مدرسه خواهیم پرداخت. همچنین لازم است بنده اشاره کنم که «آزمایشگاه علوم شناختی دانشگاه علامه طباطبائی» در طبقۀ زیرین دانشکدۀ علوم ارتباطات به زودی مستقر می شود و آغاز به کار می کند. البته این آزمایشگاه یک بستری را برای پژوهش های بیشتر و کاربردی تر در دانشکده های مختلف در زمینۀ علوم شناختی فراهم خواهد کرد.

آیا این آزمایشگاه مختص دانشکدۀ علوم ارتباطات است؟

خیر! محل استقرار این آزمایشگاه در دانشکدۀ علوم ارتباطات است، ولی این بدین معنی نیست که  منحصر به این دانشکده است. این محیط و فضا برای همۀ دانشکده ها و همۀ اعضای هیئت علمی است که برای پژوهش هایشان و مشاهدات بالینی که خواهند داشت، مورد استفاده قرار دهند. در هر حال موضوع علوم شناختی و استفاده های آن در رشته های مختلف علوم انسانی، نقاط قوت و یکی از محور هایی است که می تواند آیندۀ پژوهش علوم انسانی را به سمت جدیدی سوق دهد. توجه به کارکردهای مغز و ذهن و فرایندی که در تصمیم گیری و تحلیل پدیده ها روی می دهد، استفاده از تکنیک های علوم شناختی در ارائه آموزش های بهتر در بازار یابی و اقتصاد، همه موضوعاتی است که در این مدرسه مورد بحث قرار می گیرد. امیدواریم ما یک نسل جدیدی هیئت علمی پژوهش گر داشته باشیم که به مطالعات میان رشته ای به طور عام و خاص تر به مطالعات بین رشته ای علوم شناختی و علوم تخصصی خودشان روی بیاورند.

با این اوصاف، شما تا چه میزبان رویکرد میان رشته ای در علوم انسانی را مفید می دانید؟

رویکرد میان رشته ای یکی از رویکردهای است که آیندۀ آموزش عالی در آنجا رقم می خورد و می توان به جرئت و شهامت گفت که یک مهارت و تخصص به تنهایی کافی نیست، بلکه ترکیب این مهارت و تخصص های متعدد و حرکت روی لبه های مشترک دو رشته و دو شاخه می تواند کارکردهای مفیدی داشته باشد. به طور مثال امروزه در دنیا رشتۀ زبان های خارجه را با یکی از مهارت های اقتصاد، حقوق و تاریخ تلفیق می کنند. یعنی کسی که زبان ایتالیایی می داند احتمالاً می تواند اقتصاد، فرهنگ و سیاست ایتالیا را هم بهتر بفهمد و تحلیل کند. این رویکرد در دانشگاه های مهم دنیا رخ داده و رشته هایی به همین منظور ایجاد شده است. دانشگاه ما هم قطعاً به این سمت حرکت خواهد کرد و یکی از برنامه هایی که رئیس دانشگاه هم بر آن تاکید دارد ایجاد رشته های بین رشته ای و میان رشته ای است. آموزش های علوم شناختی این کمک را می کنند تا استادان و دانشجویان را به سمت موضوعات مشترکی که بین تخصص استاد و دانشجو است بکشاند.

مخاطبان این مدرسه چه کسانی هستند؟

در این دوره مخاطبان ما، اعضای هیئت علمی دانشگاه های مختلف هستند و ما مخاطبانمان را فقط از بین دانشگاه علامه طباطبائی انتخاب نکرده ایم و این فراخوان را به طور عام اعلام کرده ایم. استادانی از دانشگاه های سراسر کشور هم در این دوره شرکت خواهند کرد. این دوره تنها شامل اعضای هیئت علمی دانشگاه های مختلف می شود. البته دانشجویان دکتری و پسا دکتری را هم دعوت کرده ایم و برای مقاطع کارشناسی ارشد هم در دوره های بعد دعوت را عام تر می کنیم و این کارگاه را وسیع تر برگزار خواهیم کرد.

سخن پایانی خود را بفرمایید؟

من از اعضای هیئت علمی دانشگاه و دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی دعوت می کنم که به این پژوهش های میان رشته ای که به طور خاص در این زمینه ایجاد شده است توجه کنند. زمین بازی که دانشگاه تحت عنوان «علوم شناختی» ایجاد کرده است از موضوع های روز دنیا است و می تواند مبانی و رویکردها را تغییر دهد و  به عنوان یک فرصت جدید برای ارتقای کار و پژوهش های دانشگاهی توجه کنند. از رئیس دانشگاه تشکر می کنم که در این زمینه با ما همگام و همراه بودند و همچنین تشکر بسیار خاص از معاونت علمی ریاست جمهوری و ستاد علوم شناختی دارم  که به ما در ایجاد این دوره ها و در برپایی نخستین آزمایشگاه علوم شناختی در یک مجتمع علوم انسانی بسیار کمک کردند و در ادامه خواهند کرد.

بسیار خوشبین هستم که با همکاری معاونت توسعه و مدیریت منابع و دفتر فنی و عمرانی دانشگاه موفق شویم در آغاز سال تحصیلی جدید، این آزمایشگاه یا حداقل بخشی از آن راه اندازی کنیم و الان طراحی های فنی که به دلیل استقرار تجهیزات خاص، ایجاد محیط مناسب به دلیل وجود آزمودنی ها، طراحی خاصی نیاز داشته، این طراحی های  تکنیکال طی چندین ماه انجام شده است و امیدواریم در تابستان امسال هم استقرار فیزیکی انجام شود و ما در مهر ماه شاهد راه اندازی آزمایشگاه باشیم.