«ورکانه»زیباترین روستای رنسانسی ایران/بناهایی سنگی به قدمت ۴۰۰سال

به گزارش عطنا به نقل ازمهر، وقتی در کوچه‌های روستا قدم می‌زنی در زیبایی روستا محو می‌شوی، کوچه‌های سنگ‌فرش شده و خانه‌های سنگی که در کنار هم زیبایی خاصی را به روستا بخشیده است، باغ‌های گردو و زردآلو و درختان سر به فلک کشیده روستا ابهت آن را دوچندان کرده است.

تقریبا ۲۰ کیلومتر آن‌طرف‌تر از شهر همدان در قسمت جنوب شرقی همدان، روستایی قرارگرفته که به نگین روستاهای همدان شهره است و درخشش خانه‌های سنگی زیر نور آفتاب در کنار صفای مردم روستا همه‌چیز را اینجا تام و تمام کرده است به‌طوری‌که کمتر کسی است پا به روستا بگذارد و به‌راحتی بتواند از آن دل بکند.

سنگ‌های لاشه‌ای که کوچه‌های روستای «ورکانه» را فراگرفته زیر نور آفتاب به رنگ قهوه‌ای درمی‌آیند که ناخودآگاه افراد آشنا به این جاذبه را به یاد تصاویر زیبای دوره رنسانس اروپا می‌اندازد.

روستای «ورکانه» یکی از زیباترین روستاهای هدف گردشگری استان همدان است که بافت سنگی این روستا چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌سازد، روستای هدف گردشگری «ورکانه» به‌عنوان نگین گردشگری روستای استان همدان معرفی‌شده و  یکی از شش روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و به‌عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح‌شده است.

در روستای «ورکانه» باغ‌های سرسبز، اراضی و فضاهای سبز، نقطه مثبت و پتانسیل فعال برای برنامه‌ریزی برای جذب گردشگر محسوب می‌شود زیرا باغ به‌عنوان فضای اصلی زندگی برای مردمان این روستا مطرح است و در جای‌جای خانه‌ها و فضای زندگی ساکنان روستا رخنه کرده به‌طوری‌که باغ، هرچند باکم وسعت، در حیاط خانه‌ها به‌وفور دیده می‌شود.

گذشته از این، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشم‌اندازهای زیبایی است که می‌تواند به‌عنوان محوری توریستی مطرح شود زیرا وجود چشم‌اندازهای زیبا و مناظر بدیع این محور را به یکی از پتانسیل‌های بالفعل شهر همدان تبدیل کرده است.

اما آنچه روستای «ورکانه» را در بین روستاهای هدف گردشگری استان همدان متمایز می‌کند بافت سنگی و تاریخی روستا است که در کشور بی‌نظیر است.

کاربرد سنگ نه‌تنها در پی، بلکه در قسمت اعظم بناها، ساخت دیوارهای باربر و دیوارهای محوطه و حیاط‌ها مورداستفاده قرارگرفته به‌طوری‌که اکثر سنگ‌های مورداستفاده سنگ لاشه است که توسط ملاط گل‌کار شده؛ پهنای این دیوارهای سنگی در طبقه همکف به یک متر هم می‌رسد و تنها عامل اتصال در دیوارهای سنگی نیز استفاده از تیرهای چوبی است.

سنگ، سنگ لاشه، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای «ورکانه» است و عنصر سنگ به‌عنوان اصلی‌ترین مصالح در ابنیه روستای «ورکانه» بیش از هر چیز در بازدید از روستا به چشم می‌خورد و به نظر می‌رسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است.

پیشینه روستای «ورکانه» به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد

پیشینه روستای «ورکانه» به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد و آنچه از تاریخ برمی‌آید اینکه نخستین و قدیمی‌ترین محله آن، محله درب مسجد است.چندی پیش خبری مبنی بر اینکه خانه‌های سنگی روستای «ورکانه» در حال ریزش است و اهالی روستا اقدام به ساخت خانه‌های سیمانی کرده‌اند منتشر شد،

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان همدان  در خصوص روستای هدف گردشگری ورکانه اظهار داشت: میراث فرهنگی استان همدان بر روی روستای ورکانه حساسیت زیادی دارد.

وی بابیان اینکه بافت سنتی روستای ورکانه کاملا حفظ شده است، اظهار کرد: میراث فرهنگی همدان و بنیاد مسکن به‌طورجدی پیگیر ساماندهی و مرمت این روستا هستند.

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان همدان با اشاره به اینکه هیچ‌گونه مجوز ساختمانی بدون رعایت اصول و بافت روستا صادر نمی‌شود، افزود: در حال حاضر نیز ۱۰۰  میلیون تومان قرارداد برای مرمت روستا در دست اجرا است.

خاکسار در ادامه بیان داشت: ساماندهی فضای روستایی ازجمله برنامه‌های میراث فرهنگی در روستای ورکانه است و برنامه‌های مختلف برای معرفی و احیا ورکانه در نظر گرفته‌شده است.

روستائیانی که تمایل به ایجاد اقامت‌های بوم گردی دارند، حمایت می‌شوند

وی با تأکید بر اینکه از روستائیانی که تمایل به ایجاد اقامتگاه‌های بوم گردی دارند، حمایت می‌شود، عنوان کرد: برای ایجاد اقامتگاه بوم گردی به روستائیان تسهیلات اعطا می‌شود و هرسال برای روستای ورکانه اعتباراتی در نظر گرفته می‌شود.

معاون گردشگری میراث فرهنگی استان همدان بابیان اینکه اعتبارات سال ۹۴ هنوز ابلاغ نشده است، اظهار داشت: توجه به بافت روستای ورکانه همدان از اولویت‌های میراث فرهنگی است.

مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان نیز  اظهار داشت: روستاهای هدف گردشگری نقش مهمی در جذب گردشگر به استان همدان ایفا می‌کنند.

ریحان سروش مقدم بابیان اینکه روستای هدف گردشگری «ورکانه» از اولویت‌های میراث فرهنگی استان همدان برای جذب بودجه است، اظهار داشت: این روستا بافت تاریخی خود را حفظ کرده است و اجازه ساخت‌وساز غیرمجاز در این روستا بدون رعایت بافت تاریخی داده نمی‌شود.

وی با اشاره به اینکه ۲۷ روستای گردشگری در همدان وجود دارد که می‌توانند در صورت جذب سرمایه‌گذار موجب توسعه خدمات برای گردشگران باشند، گفت: همدان و روستاهای گردشگری آن با ظرفیت‌های بسیار و قدمتی همپای تاریخ، می‌تواند سهم به سزایی در توسعه گردشگری استان داشته باشد.

ورکانه از روستاهای گردشگری همدان با بافت سنگی است

سروش مقدم بیان داشت: سیمین، ورکانه، حبشی، گشانی، گیان، علیصدر، کاج، پیروز، اشتران و قلعه جوق ازجمله روستای هدف گردشگری در استان همدان هستند که در صورت معرفی بیشتر  آن‌ها می‌توانند  جایی دربسته‌های سفری برای بازدید گردشگران باز کنند.

اما یکی از ساکنان روستای ورکانه در همدان نیز بابیان اینکه بافت روستا حفظ‌شده است و تنها چند ساختمان در محدوده خارج از روستا به شکل بتنی ساخته‌شده است، گفت: در سال گذشته کوچه‌های روستا نیز سنگ‌فرش شد.

محمد نبی نجفی پیرمرد ۶۱ ساله ساکن این روستا بابیان اینکه طرح‌های اجرایی روستای ورکانه فاز به فاز اجرا می‌شود، گفت: در سال جاری میراث فرهنگی همدان بهسازی قسمت دیگری از روستا را انجام داده است.

وی با اشاره به اینکه پیش‌ازاین مسئول اجرای طرح‌های روستا بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بود اما امسال میراث فرهنگی بخشی از کار را انجام داده است، گفت: از ۱۲ سال پیش که کارها به‌صورت کلی و یک‌باره انجام شد تاکنون اقدام چندانی صورت نگرفته بود اما امسال قسمتی از کوچه‌های روستا مرمت‌شده است.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا بافت روستا تغییر کرده و واحدهای سکونی بتنی جایگزین خانه‌های سنگی‌شده‌اند، گفت: این موضوع صحت ندارد چراکه ساخت‌وساز در این روستا زیر نظر بازرسان بنیاد مسکن و میراث فرهنگی انجام می‌شود تا با بافت روستا همخوانی داشته باشد اما در انتهای روستا و خارج از محدوده آن چند واحد ساختمانی احداث‌شده که هنوز تکمیل‌نشده‌اند و نماسازی آن‌ها به پایان نرسیده است.

حسن فرهادی که ۴۰ سال سن دارد نیز یکی دیگر از ساکنان این روستاست که منزل مسکونی خود را به‌تازگی دریکی از کوچه‌پس‌کوچه‌های روستا ساخته است.

وی در توضیح اینکه چرا ساختمان مسکونی وی با بافت روستا همخوانی ندارد، گفت: این ساختمان هنوز تکمیل‌نشده و بنابراعلام بنیاد مسکن باید نماکاری آن با سنگ  انجام شود.

فرهادی بابیان اینکه برای ساخت واحد مسکونی خود ۱۳ میلیون تومان از بنیاد مسکن وام دریافت کرده است، گفت: سال ۸۶ وامی با این مبلغ از بنیاد مسکن دریافت کردم که به‌واسطه آن دو واحد ساختمانی احداث و مراحل تکمیل آن در دست اقدام است.

وی بابیان اینکه تکمیل ساختمانم حداقل ۲۰ میلیون تومان پول می‌خواهد، ادامه داد: در زمان ساخت بنا بارها برای نظارت بر نحوه اجرای آن بازرس فرستاده‌اند اما وام دریافتی جوابگوی ساخت کامل آن نبوده و با همین وضعیت نیمه‌کاره بودن ساخت آن در واحد ساکن شده‌ایم.

فرامرز کرد نیز که از ساکنان روستاست گفت: در روستای ورکانه تنها یک مسجد و آن نیز در ضلع جنوبی روستا وجود دارد که بنای آن نوساز است و با مصالح جدید ساخته‌شده است و نمای ساختمان مسجد از آجر کارشده و وضوخانه، فضاهای پشتیبانی و خدماتی مسجد در اطراف آن قرار دارد. وی گفت: این مسجد به لحاظ معماری داخلی کاملاً ساده است و یک محراب کوچک کاشی‌کاری شده در آن ساخته‌شده است.

با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه روستای ورکانه همدان که به‌عنوان زیباترین روستای استان همدان معرفی‌شده است این روزها پذیرای شمار زیادی از مسافران است و فضای سبز و بانشاط آن روزهایی به‌یادماندنی را براي میهمانان رقم مي‌زند. پاکیزگی و نورهای درخشنده کوچه‌ها پس از غروب آفتاب، ورکانه را به یکی از زیباترین و پرطرفدارترین روستاها در بین مردم همدان تبدیل کرده است.