فرصت مطالعاتی دست‌نیافتنی نیست/ نماینده ایران در کشورهای دیگر باشید

دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه‌طباطبائی ضمن توضیح کامل تمام مراحل کسب و استفاده از فرصت مطالعاتی توسط دانشجویان دکتری، گفت:حتما از این دوره فرصت مطالعاتی استفاده کنید و نماینده مناسبی برای ایران و دانشگاه علامه‌طباطبائی در کشورهای دیگر باشید.

به گزارش خبرنگار عطنا، نشست تخصصی «فرصت‌های مطالعاتی فرایندها، نکات و تجارب زیسته» با سخنرانی ماندانا تیشه‌یار، مدیر بین‌الملل دانشگاه علامه‌طباطبائی، احسان طوفانی‌نژاد، دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه‌طباطبائی و رز فضلی، کارشناس اعزام دانشجويان به برنامه‌های علمی بين‌المللی دانشگاه علامه‌طباطبائی دوشنبه، 14 اسفند در دانشکده روان‌شناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه علامه‌طباطبائی برگزار شد.

احسان طوفانی‌نژاد، دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه‌طباطبائی در ابتدای نشست ضمن تشکر از دانشگاه و اساتید گفت: فرصت مطالعاتی تنها برای دانشجویان دکتری است، اما در برخی از کشورها دانشجویان ارشد نیز  برای فرصت‌های مطالعاتی آماده بودند، بسیاری از دانشجویان فرصت مطالعاتی را مانند یک غول می‌بینند و به همین خاطر در آن شرکت نمی‌کنند در صورتی که این یک نگاه غلط است.

وی اهداف و دستاورد دانشجویان از فرصت مطالعاتی را کسب علم روز خواند و افزود: دانشجو می‌تواند با توجه به تخصص خود در مرکز مربوطه علم روز را بیاموزد، دستاورد دیگر شبکه‌سازی و ارتباطات بین‌المللی است، اینکه بتوانیم در حوزه تخصصی خود وارد شبکه‌های بین‌المللی شویم، افرادی را بشناسیم و افرادی نیز شما را بشناسند تا در نهایت بتوان از این ارتباطات بین‌المللی استفاده کرد.

دانشجو دکتری دانشگاه علامه‌طباطبائی آشنایی با محیط دانشگاه جدید، محیط پژوهشی متفاوت، شیوه‌های پژوهشی و نوع کار پژوهشی را از تجربه‌های فرصت‌های مطالعاتی معرفی کرد و گفت: اهداف فرعی این فرصت مطالعاتی که به عنوان یک تجربه کم هزینه تلقی می‌شود، تقویت زبان، تمرکز بر روی تحقیق، آشنایی با فرهنگ‌های متفاوت و تجربه زندگی در یک فرهنگ متفاوت است.

طوفانی‌نژاد درباره شروع این فرایند گفت: اولین مرحله دریافت دعوتنامه است، یعنی در ابتدا باید مجموعه فعالیت‌های انجام دهید تا از استاد دعوتنامه دریافت کنید، دومین مرحله مراحل دانشگاهی است که شامل دریافت‌نامه حمایت مالی دانشگاه، حمایت وزارت علوم و سپس دریافت ویزا برای سفر است.

وی سه روش رایج جستجو استاد و دانشگاه مورد نظر را اینگونه معرفی کرد: از طریق وبسایت دانشگاه می‌توان اساتید را جستجو کرد یا در سایت وزارت علوم دانشگاه‌های ممتاز به ردیف معرفی شده‌اند، روش دیگر که می‌تواند در حوزه تخصصی بیشتر کمک کند اینکه دانشجویان می‌توانند از مقالات معتبر در زمینه تحقیق خود استفاده کنید، مقالاتی که تعداد ارجاع به آنها زیاد است و در یک ژورنال معتبر چاپ شده است می‌توانند به انتخاب استاد کمک کنند.

این دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی راه دیگر را ارتباط دانشجو با دانشگاه میزبان معرفی کرد و افزود: دانشگاه میزبان می‌تواند طبق پروپوزال که از دانشجو دریافت می‌کند به او استاد معرفی کند، ظرفیت‌ استادها متفاوت است گاهی ظرفیت برخی استادان پر است بنابراین شما باید حداقل 15 یا 20 استاد را انتخاب کنید تا در صورت رد توسط یک استاد با دیگر اساتید مکاتبه داشته باشید.

طوفانی‌نژاد ملاک‌های انتخاب اساتید و دانشگاه را رزومه استاد که نشان‌دهنده‌ حوزه فعالیت او است، رتبه دانشگاه با توجه به سایت وزارت علوم معرفی کرد و افزود: برخی ملاک‌های فرعی که نقش کمرنگی دارند عبارتند از  ملیت استاد، پیشرفته بودن کشور که در زمینه کاری دانشجو، سهولت در دریافت ویزا و بعد مسافت.

اساتید نسبت به سرقت ادبی حساس‌اند

وی با اشاره به مکاتبه با استاد گفت: اولین نامه‌ای که برای استاد فرستاده می‌شود باید جامع و مانع باشد، یعنی باید در حداقل‌ترین متن حداکثر اطلاعات مورد نیاز استاد آورده شود زیرا ممکن است استاد مورد نظر شما  هر روز 30 یا 40 ایمیل‌ از افراد مختلف دریافت کند و می‌خواهد در عرض چند پاراگراف بفهمد که موضوع چیست تا تصمیم بگیرد.

این دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه‌طباطبائی با اشاره به اینکه در متن نامه معرفی رشته تحصیلی، دانشگاه و کشور، معرفی زمینه تحقیقاتی و پروژه کاری، هدف و علت استفاده از این فرصت مطالعاتی، علت انتخاب استاد مورد نظر و تامین بودن بودجه باید ذکر شود گفت: برای اطلاعات بیشتر باید رزومه خود را نیز به صورت انگلیسی وارد کنید، به هیچ عنوان نامه را کپی نکنید زیرا اساتید بر سرقت ادبی حساس هستند و ایمیل دانشگاه یک اعتبار است بهتر است برای فرستادن نامه از ایمیل دانشگاه استفاده کنید.

وی با اشاره به پیگیری نامه اظهار کرد: در بعضی مواقع پاسخ را در اولین ارسال دریافت می‌کنید که باید سریع پاسخ دهید زیرا اگر در پاسخگویی دیر اقدام کنید یک امتیاز منفی محسوب می‌شود، اگر پاسخی از نامه ارسال شده خود طی یک یا دو هفته دریافت نکردید یک نامه پیگیری بفرستید.

طوفانی‌نژاد دلایل پاسخ رد استاد مورد نظر را اینگونه بیان کرد: عدم آشنایی استاد با این روش، ترجیح او برای حوزه‌های کاری دیگر، علایق کاری استاد نباشد، ظرفیت او پر شده باشد، بازنشسته شده باشد. اگر استادی شما را رد کرد به معنای اتمام کار نیست بلکه باید با اساتید دیگر مکاتبه داشته باشید و نباید انگیزه  شما از بین برود.

دانشجو دکتری علامه با بیان اینکه اگر پاسخ مثبت بود باید خود را برای مکاتبه، ریز شدن در تحقیق و آمادگی برای قرار ملاقات مجازی با استاد آماده کنید، گفت: شفاف‌سازی اینکه دانشجو بتواند پاسخ برخی سوال‌ها نظیر هدف از این تحقیق، خروجی‌ مورد نظر، حوزه تمرکز دانشجو، انتظار دانشجو از استاد نیز مهم است.

وی درباره روند دریافت دعوتنامه رسمی اظهار کرد: پس از مکاتبه با استاد و تایید استاد، در ابتدا باید از استاد بخواهید که یک دعوتنامه برای شما ارسال کند، بهتر است برای دعوتنامه بازه زمانی طولانی مدت در نظر گرفته شود تا نیازی به تمدید آن وجود نداشته باشد.

طوفانی‌نژاد با اشاره به اینکه پس از دریافت دعوتنامه استاد راهنما، گروه، شورای پژوهشی دانشکده و شورای پژوهشی دانشگاه باید آن را تایید کند خاطر نشان کرد: جستجو برای استاد، مکاتبه با او، دریافت دعوتنامه و.. ممکن است 6 ماه طول بکشد، بنابراین نیازی نیست تا به تصویب رسیدن پروپوزال دست روی دست بگذارید، بسیاری از دانشگاه‌ها تا آخرین مرحله تصویب پروپوزال را نمی‌خواهند.

دانشجوی دانشگاه ادامه داد: علایق تحقیقاتی دانشجو دکتری از ابتدا مشخص است و حداکثر از سال دوم باید برای نامه‌نگاری و پیدا کردن اساتید برنامه‌ریزی کند ، ایده‌آل این است که پس از تصویب پروپوزال بتوانند با دعوتنامه‌ای که دریافت کرده‌اند روند اداری آن را ادامه دهند.

وی با اشاره به اینکه همانطور که اینجا کارهای اداری باید انجام شود، دانشگاه میزبان نیز کارهای اداری دارد، تصریح کرد: استاد که برای شما دعوتنامه می‌فرستد باید برای روابط بین‌الملل دانشگاه خود نیز درخواست را بفرستید تا یک دعوتنامه رسمی از طرف دانشگاه ارائه شود، این دعوتنامه رسمی برای دریافت ویزا مفید است.

طوفانی‌نژاد به انواع ارسال دعوتنامه اشاره کرد: دعوتنامه الکترونیکی، دعوتنامه پستی، دعوتنامه به سفارت و... که در کشورهای مختلف متفاوت است، برای تشخیص چگونگی ارسال باید به سایت خود دانشگاه مورد نظر مراجعه کرد.

دانشجوی دکتری دانشگاه علامه با تاکید به مدرک زبان انگلیسی اظهار کرد: مدرک زبان انگلیسی تافل و آیلتس نیاز نیست و تنها با داشتن مدرک داخلی MSRT با نمره 50 قابل قبول است، وزارت علوم به دانشجو یک نامه حمایت مالی می‌فرستد، توانایی پرداخت همه هزینه برای دانشگاه میزبان مهم است و به همین منظور روابط بین‌الملل دانشگاه بعد از تصویب فرایند شما یک نامه حمایت مالی صوری را برای دانشجو ایجاد می‌کنند.

وی به تعهد محضری اشاره کرد و گفت: تمام دانشجویان باید به مبلغ20 یا 40 میلیون تعهد محضری بدهند و دو نفر مبنی بر اینکه دانشجو باز می‌گردد آن را امضا کنند ، برخی محضرها برای ایجاد این تعهد 5/1 میلیون تومان پول دریافت می‌کنند اما برخی دیگر با 300 هزار تومان کار را انجام می‌دهند پس بهتر است قبل از انجام این کار با روابط بین‌الملل مشورت کنید.

طوفانی‌نژاد با بیان اینکه وقتی دعوتنامه را دریافت کردید یعنی 90 درصد احتمال سفر کردن به کشور مورد نظر وجود دارد گفت: از همان زمان باید برای مدارک مورد نیاز جهت ویزا در کشور مورد نظر اقدام کرد، هر  کشوری ویزاهای مختلف خود را دارد، که در سایت سفارت آن کشور مدارک مورد نیاز مشخص است، از هر مدرک که دریافت می‌کنید یک کپی و اسکن نیز بگیرید.

مجرد یا متاهل سفر کردن مهم است

دانشجوی دکتری دانشگاه علامه درباره کمک هزینه این فرصت مطالعاتی گفت: وقتی نامه حمایت مالی وزارت علوم را دریافت کردید، مطمئن باشید که قبل از سفر پول را از طریق وزارت علوم دریافت می‌کنید، پس از دریافت نامه، ویزا و بلیط را به روابط بین‌الملل تحویل می‌دهید و سپس دانشگاه به شما یک وقت ملاقات می‌دهد تا هویت شما تشخیص داده شود و سپس با مراجعه به بانک تجارت ارز را دریافت می‌کنید.

وی در پاسخ به این سوال که آیا هزینه دریافتی کافی است یا خیر به دو حالت مجرد یا متاهل سفر کردن اشاره کرد و گفت: اگر مجرد می‌روید دو گروه هزینه جدی وجود دارد اولی هزینه اقامت که دانشگاه در صورت دادن خوابگاه به شما هزینه دریافت می‌کند که یا باید خوابگاه دریافت کنید و یا خانه بگیرید، دانشجویان مجرد امکان زندگی مشترک را نیز دارند که در این صورت هزینه آنها نیز کمتر می‌شود.

طوفانی‌نژاد تصریح کرد: باید به هزینه رفت و آمد، هزینه حمل و نقل، مواد غذایی و... نیز توجه کرد، دانشجو می‌تواند با درست کردن یک جدول و وارد کردن هزینه‌های تقریبی کشورهای مورد نظر خود به همراه هزینه هر کشور را  در جدول مشخص کند تا بتواند برای هر کدام برنامه‌ریزی کند.

دانشجو دکتری تکنولوژی‌های آموزشی با تاکید مجدد بر زبان انگلیسی گفت: وقتی وارد یک کشور دیگر می‌شوید باید بتوانید با دیگران به صورت بین‌المللی ارتباط برقرار کنید و روزی چند ساعت را به مطالعه زبان انگلیسی اختصاص دهید که این باعث جلوگیری از مشکل و بالا رفتن اعتماد به نفس می‌شود.

وی با اشاره به اینکه استفاده از تجارب سایر دانشجویان نیز به شما کمک می‌کند افزود: از روابط بین‌الملل شماره‌های دانشجویانی که به کشور مورد نظر شما سفر کرده‌اند را بگیرید تا بتوانید از تجارب آنها استفاده کنید، استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای شناسایی دانشجویان دانشگاه مورد نظر، استفاده از سایت‌های مختلف که درباره سفرهای خارجی و تجارب همه در آن قرار گرفته است نیز مفید است.

طوفانی‌نژاد درباره فعالیت‌های مفید در کشور میزبان را اینگونه معرفی کرد: برقراری ارتباط با اساتید دیگر علاوه بر استاد راهنما، شرکت در کلاس‌های درسی، کارگاه‌ها و همایش‌ها، اطلاع از برنامه‌های دانشگاه و شرکت در آنها، بازدید از مراکز علمی در حوزه تخصصی خود، مشارکت در پروژه‌های دانشگاهی و علمی، صحبت با افراد مختلف با بهانه‌های مختلف، شناخت فرهنگ آن کشور، بازدید از موزه و شهرهای اطراف.

این دانشجوی مقطع دکتری درباره چالش‌های پیش رو در استفاده از فرصت مطالعاتی گفت: از دست دادن زمان، ایزوله شدن که دانشجویان باید حداقل نصف زمان خود را با برقرار کردن ارتباط با دیگران سپری کند، عدم افزایش مهارت در زبان انگلیسی برای افرادی که فقط در کشور خارجی به سمت افراد ایرانی می‌روند، انتخاب استاد نامربوط به حوزه تحقیقات و... از جمله این چالش‌ها است.

وی با بیان اینکه پس از سفر باید از فعالیت‌های خود مانند مصاحبه با افراد مختلف، شرکت در کارگاه و... در کشور مورد نظر گزارش تهیه شود و همچنین یک گزارش داخلی نیز با تایید استاد راهنما نیز باید تهیه شود، گفت: ثبت و به اشتراک‌گذاری تجربه و ارتباط با اساتید با بهانه‌های مختلف نیز مهم است زیرا در این صورت خود را در یک محیط بین‌المللی قرار می‌دهید، برای کار مشترک بین‌المللی نیز می‌توان از استاد مورد نظر استفاده کرد.

وی در نهایت با تاکید بر اینکه حتما از این دوره فرصت مطالعاتی استفاده کنید و نماینده مناسب برای ایران و دانشگاه باشید سخنان خود را به اتمام رساند.