عدالت در حقوق شهروندی

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی: مسائلی مانند استفاده از بانوان و اقلیت‌ها در کابینه از اولویت‌های رای‌دهندگان به روحانی بود و انتظارات زیادی در این مورد در جامعه ایجاد شد، اما در عین حال باید موقعیت رئیس‌جمهور را در چنین مواردی درک کنیم. طبیعتا میلیون‌ها نفر از اهل سنت که به روحانی رأی دادند، خواهان تثبیت حقوق شهروندی خود بوده و از این نظر ملاک رئیس‌جمهور در رسیدگی به این مسائل باید قانون اساسی باشد.

پس از خلق حماسه 29 اردیبهشت توسط مردم زمزمه‌های ایجاد تغییرات و انتظارات از رئیس‌جمهوری که در دوره دوم مسئولیت خویش توانی بیشتر جهت عملی کردن خواسته‌های ملت دارد، مطرح شد.

بعد از مسائلی که در انتخاب کابینه در فضای سیاسی مطرح شد، اکنون که به زمان انتخاب در سطح مدیران میانی دولت نزدیک می‌شویم، لزومی ندارد که دوباره بحث‌های مربوط به توانایی یا عدم توانایی حسن روحانی در اعمال برخی تغییرات مورد نظر خود و باز نبودن دست وی مطرح شود.

اگرچه آن موضوع اهمیت بسیاری در زمان بررسی کابینه داشت اما اکنون شرایط متفاوت است و توجه به آن از زاویه‌ای دیگر باید صورت پذیرد. دولت آقای روحانی با برخی از محدودیت‌ها از جانب تندروها مواجه است و به‌رغم اینکه روحانی رأی 24 میلیونی آورده و حمایت اکثریت مردم را با خود دارد اما فشار تندروها هنوز هم تاثیر قابل توجهی دارد.

مسائلی مانند استفاده از بانوان و اقلیت‌ها در کابینه از اولویت‌های رای‌دهندگان به روحانی بود و انتظارات زیادی در این مورد در جامعه ایجاد شد، اما در عین حال باید موقعیت رئیس‌جمهور را در چنین مواردی درک کنیم. طبیعتا میلیون‌ها نفر از اهل سنت که به روحانی رأی دادند، خواهان تثبیت حقوق شهروندی خود بوده و از این نظر ملاک رئیس‌جمهور در رسیدگی به این مسائل باید قانون اساسی باشد.

به عمل درآمدن اصول قانون اساسی برای اقلیت‌ها حق اساسی ایشان است. متاسفانه برخی از تندروها در ایران این‌گونه فکر نمی‌کنند و کشور هزینه‌های بسیاری را به دلیل اعمال چنین تفکری در برخی حوزه‌ها می‌پردازد. یکی از اولویت‌ها می‌تواند و چه‌بسا باید آموزش این افراد جهت احترام به حقوق سایرین و دور شدن گام به‌گام آنها از تندروی باشد.

روحانی اما می‌داند ملتی که در انتخابات 29 اردیبهشت خواهان تغییر بودند در این راه دشوار یاور او خواهند بود. با بررسی تاریخ صدر اسلام نیز این نکته به چشم می‌آید که پیامبر اکرم هم حقوق و مقرری افراد غیر مسلمان از بیت‌المال را رعایت می‌فرمود و در ایران هم تمامی شهروندان باید از حقوق شهروندی برخوردار باشند.

در این بین اما باید به نکته‌ای نیز توجه کرد که اولویت طبیعتا باید شایسته‌سالاری باشد و زن‌سالاری نیز به اندازه مردسالاری در جامعه مشکل‌ساز خواهد بود. اما بانوان یا هم‌وطنان اقلیت‌های دینی بسیاری، شایسته مسئولیت‌های سیاسی هستند و نباید با ایجاد محدودیت در برابر حضور آنان در دولت سنگ‌اندازی کرد. ایجاد اختلاف و چالش در جامه موجب صرف انرژی کشور به سمت رویارویی و درگیری به جای سازندگی و عمران خواهد شد که منجر به هزینه‌های اجتماعی گزافی می‌شود. پیشرفت کشور در همه حوزه‌ها مطمئنا با همکاری همه ملت صورت خواهد پذیرفت.

تردیدی نیست که سیاست‌های تبعیض‌آمیز برخلاف منافع ملی است. این موضوع آن‌قدر اهمیت داشته که در قانون اساسی کشور بر حقوق اقلیت‌ها صحه گذاشته شده است. در نهایت اینکه به عنوان شیعیان امام علی(ع) باید برخوردهای عدالت‌مآبانه را سرلوحه کار خود قرار دهیم.