دو نگاه به تحول علوم انسانی در گفتوگو با عطنا؛
حدادعادل: ایجاد شورای تحول، مهمترین عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی/ داوریاردکانی: انتقاد از علوم انسانی نیازمند «مطالعه و آشنایی کافی»
حدادعادل مهمترین عملکرد و فعالیت شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه تحول و ارتقای علوم انسانی را ایجاد شورای تحول و ارتقای علوم انسانی دانست در حالی که داوریاردکانی، میگوید: دین و دینداران میتواند نسبت به مسائل همه علوم و بهخصوص علوم معروف به علوم انسانی و اجتماعی البته پس از مطالعه و آشنایی کافی نظر انتقادی داشته باشند.
به گزارش عطنا، غلامعلی حدادعادل، رئیس شورای تحول و ارتقای علوم انسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی و رضا داوریاردکانی، فیلسوف و رئیس فرهنگستان علوم، 9 اسفندماه از جمله سخنرانان کارگاههای زمستانه مطالعات علوم انسانی شورای تحول علوم انسانی در دانشگاه علامه طباطبائی بودند.
حدادعادل در پاسخ به سؤال خبرنگار عطنا درمورد عملکرد مجموعههای مدیریتی، علمی و دانشگاهی کشور در حوزه علوم انسانی در چند سال اخیر، بیان کرد: این سؤال کلی است ولی مهمترین عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی، ایجاد شورای تحول و ارتقای علوم انسانی است.
وی خاطرنشان کرد: این شورا 60 برنامه درسی در حوزه علوم انسانی را روزآمد کرده است و در مجموع راهی را شروع کرده است که جای امیدواری دارد.
داوریاردکانی: نظر انتقادی درمورد علوم انسانی و اجتماعی مطالعه و آشنایی کافی میخواهد
داوریاردکانی که سخنران دیگر این همایش بود در پاسخ به این سؤال عطنا که طرافداران اسلامی کردن علوم انسانی دنبال چه چیزی هستند، گفت: آنهایی که فکر میکنند جامعه اسلامی باید نظم اسلامی داشته باشد و این نظم اسلامی مستقر شود در جستوجوی علمی هستند که این نظم و یا راه برقرار کردن را به آنها ارائه بدهد.
وی اضافه کرد: اینکه چگونه عمل میکنند و از چه راهی به این مقصود میرسند، چیز دیگری است ولی طرح مسئله همین بوده که ما جامعه اسلامی بسازیم که توسعهیافته باشد ولی سؤال این است این توسعه چگونه ساخته میشود؟
رئیس فرهنگستان علوم افزود: حکم در باب فقه و حدیث با ملاک و میزان متدولوژی علم جدید اعتبار و وجهی ندارد، البته دین و دینداران میتوانند نسبت به مسائل همه علوم و بهخصوص علوم معروف به علوم انسانی و اجتماعی نظر انتقادی داشته باشند و پس از مطالعه و آشنایی کافی که البته به آسانی حاصل نمیشود، در مباحث آن علوم چون و چرا کنند اما این چون و چرا در نقد علم است نه اینکه علم تازه باشد. ما هنوز به این مرحله نرسیدهایم.
وی با بیان اینکه باید توجه داشته باشید که علم اجتماعی علم نظم جامعه مدرن است، گفت: در سیصد سال اخیر در غرب علوم اقتصاد، تاریخ، حقوق، جامعهشناسی، مردمشناسی و سایر موارد به وجود آمده و تحقیقات عظیمی در مسائل آن علوم صورت گرفته است که بیاطلاع وسیع و دقیق از آنها و بدون نقد و تحقیق نمیتوان درباره آنها حکم کرد و مثلاً تصمیم گرفت که علم دیگری جانشین آنها شود.
داوریاردکانی تصریح کرد: علم اجتماعی جدید با نظم تجدد تناسب دارد. ما اگر نظم دیگری جز نظم تجدد در نظر داریم و به چگونگی قوام و به راه تحقق آن میاندیشیم و برای رسیدن به آن می کوشیم، شاید در راه علمی متناسب با نظم تازه قرار بگیریم. در این مورد هم توجه داشته باشیم که علم و جامعه با هم قوام مییابند و جامعه کنونی ما جامعه توسعهنیافته است. این جامعه همه نیازهای جامعه مدرن را دارد، بیآنکه از تواناییهای آن برخوردار باشد.
وی خاطرنشان کرد: اگر میتوانستیم خود را از این وابستگی نجات دهیم و راه رسیدن به جامعه ای را بیابیم که در آن روح دینی یعنی اعتقاد به توحید و عالم غیب و معاد حاکم باشد و مردمانش از سودای مصرف آخرین تکنولوژیهای ساخته جهان توسعه یافته، آزاد باشند و با همدلی و هماهنگی برای معاش توأم با اخلاق بکوشند، شاید افقی پیش رویمان گشوده میشد.
رئیس فرهنگستان علوم با بیان اینکه توجه داشته باشیم که علم یک طرح مهندسی ساختنی نیست بلکه یافتنی است، اظهار کرد: من حرف دیگری ندارم و چیز دیگری نمیتوانم بگویم، جز اینکه خوب است که اگر میتوانیم به جای بحث درباره علوم اجتماعی اسلامی، در باب شرایط امکان تجدید عهد دینی و بنای یک جامعه اسلامی بیندیشیم و در این راه به لطف پروردگار علیم امیدوار باشیم.
نظر شما :