فرهنگ - آرشیو

کتاب «نخستین دموکراسی: چالش اندیشه‌ای از دوران باستان» به فارسی ترجمه شد؛

در رثای دموکراسی آتنی

دموکراسی چیست و چگونه می‌تواند پیاده شود؟ آیا دموکراسی‌های موجود در جهان نسبتی با اولین دموکراسی در آتن دارند؟ رابطه آنها چگونه است و مقایسه تطبیقی دموکراسی آتنی و همتای آمریکایی‌اش ما را به کدام سو می‌برد؟

ادامه مطلب
گفت‌وگویی با ها-جون چانگ و نوآم چامسکی درباره برنده‌ها و بازنده‌های جهانی‌سازی؛

جهانی‌سازی و افسانه‌هایش

از اواخر دهه ١٩٧٠ به این‌سو، این مارش جهانی‌سازی نولیبرال بوده که اقتصاد و کشورهای بالادستی جهان را به پیش رانده است: فرایندی که تأثیرات و پیامدهایش بر جوامع و معاش مردم عادی، در کنار راه‌اندازی موج فزاینده‌ای از احساسات نخبه‌ستیز و ملی‌گرایانه، در هر گوشه‌وکناری از دنیا نارضایتی‌های عمومی گسترده‌ای به بار آورده است.

ادامه مطلب
گزارشی از حال‌‌ و روز چشم‌و‌چراغ تاریخ ایران؛

موزه پاسارگاد،  سازه‌ای ٤٠ساله اسیر میان فنس‌ها

نخستین پایتخت ایرانیان، محل نخستین باغ شبکه‌بندی و از پیش طراحی شده ایرانیان، نماد ذوق، سلیقه، هنر و صنعت بشری در بیش از  ٢٥٥٠‌سال پیش. اما این اول راهی است که نقب می‌زند به زخم‌ها.

ادامه مطلب
حجت‌الاسلام خسروپناه در قالب گفتارهای فلسفه اخلاق مطرح کرد:

تحقق «فلسفه مضاف» در گرو باز تعریف فلسفه

حجت‌الاسلام خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، در این گفتار به این پرسش پاسخ می‌دهد که چرا با تعریف قدیمی فلسفه، فلسفه‌های مضاف و از جمله فلسفه اخلاق شکل نمی‌گیرد و چگونه با بازتعریف فلسفه می‌توان به فلسفه‌های مضاف دست یافت. قسمت اول گفتارهای فلسفه اخلاق او را در ادامه می‌خوانید.

ادامه مطلب
امیرعبدالرضا سپنجی:

سهم ایرانیان از تولید دانش

از آنجا که دانش و فرهنگ، میراثی بشری و متعلق به تمامی جهانیان است و هر یک از ملت‌ها، دانشمندان و سازمان‌های علمی در سراسر جهان، می‌توانند نقشی مهم و مثال‌زدنی در عرصه گسترش علم و فرهنگ بر عهده داشته باشند، ضرورت «توسعه همکاری‌های علمی بین‌المللی» روشن می‌شود.

ادامه مطلب
رمان «خویشاوندی‌های اختیاری» و تأثیر آن بر ماکس وبر؛

شیمی اجتماعی

بی‌تردید نفوذ و تأثیر گوته علی‌الخصوص بر نویسندگان و متفکران آلمانی‌زبانِ پس از خود قابل انکار نیست. میزان تأثیرگذاری او بر فرهنگ آلمانی را شاید بشود تنها با اهمیتِ شکسپیر در جهان انگلوساکسون مقایسه کرد. رمان «خویشاوندی‌های اختیاری» (Wahlverwandtschaft) به انگلیسی Elective Affinities که اخیراً به ترجمه‌ی سعید پیرمرادی توسط نشر چشمه به فارسی برگردانده شده در قیاس با دیگر آثار مشهور گوته (به استثنای جهان آلمانی‌زبان) چندان مورد توجه قرار نگرفته است.

ادامه مطلب
نگاهی به مجموعه خندوانه؛

رونوشت برابر با اصل نیست

حالا دیگر همه تب استندآپ کمدی گرفته‌اند و هر نوع بی‌فرهنگی و لوس‌بازی و شکلک‌سازی و شوخی‌های جلف را در زرورق این نام می‌پیچند و به مخاطب ساده‌اندیش عرضه می‌کنند. به‌ویژه برنامه‌سازان صداوسیما در این زمینه گوی سبقت را از دیگران ربوده‌اند.

ادامه مطلب
خاطره‌ای از برخورد چند رزمنده جوان با گروهی از افسران ارشد ارتش بعثی عراق؛

دویست اسیر و یک اسلحه

خودت را که به خدا بسپاری هم آسوده خاطر خواهی بود و هم کارهایت بی‌آنکه باعث دردسر بشوند پیش می‌روند. بارها و بارها در مصحف شریف خوانده بود «و افوّض امری الی الله» و حالا انگار فرصت عمل به این آیه شریفه بود.

ادامه مطلب
آیا میراث حکومت نظامیان تا امروز باقی است؛

کودتای سرهنگ‌ها در یونان؛ مرگ دموکراسی در مهد دموکراسی

روز ۲۱ آوریل ۱۹۶۷ یونانی‌ها با سرودهای نظامی و اعلامیه‌ای که پی‌درپی از رادیو پخش می‌شد بیدار شدند: «به دلیل ناآرامی‌های موجود، ارتش قدرت را در کشور به دست گرفت.»

ادامه مطلب
سرگذشت اسرارآمیز آلوئیس برونر که ۱۲۵ هزار یهودی را قتل‌عام کرد؛

در جست‌و‌جوی جلاد نازی در سوریه

نیمه شب نهم ماه می ‌۱۹۶۱، مردی چاق و کوتاه‌قد به زحمت وارد سفارتخانه آلمان در دمشق می‌شود. دیپلمات‌ها این مرد را می‌شناسند و از قرار وی «کورت ویتزکه»، استاد سابق سوارکاری است. این مرد با آن عینک یک‌چشمی، از جمله شهروندان آلمانی مقیم پایتخت سوریه به شمار می‌آید.

ادامه مطلب