عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با بیان اینکه کشتار 17 شهریور خشنترین سرکوب در طول تاریخ حکومت پهلوی بود که فقط در یک چهارراه 107 نفر در آن شهید و 400 نفر کشته شدند، گفت: ژنرال هایزر قبل از انقلاب، نتوانست حتی یک نیرو را در ارتش برای انجام کودتا پیدا کند.
درخواستهاي تركيه از دو كشور آلمان و يونان براي تحويل دادن افراد مظنون به فعاليتهاي تروريستي يا مشاركت مستقيم و غيرمستقيم اين افراد در جريان كودتاي نافرجام تركيه همچنان ادامه داشته و به يكي از موضوعات حساس و اختلافبرانگيز ميان سه كشور تبديل شده است.
کودتا چیست و آیا همهجا به همین صورت اتفاق میافتد؟ به لحاظ تکنیکی، کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ چگونه صورت گرفت؟ ابتدا نگاهی میاندازیم به اولین گزارش نماینده سازمان سیا در ایران در روزهای پرتلاطم مرداد ۱۳۳۲.
پسر آیت الله کاشانی میگوید: مصدق و حامیانش که عوامل انگلیسی ها در ایران بودند میخواستند در 9 اسفند 31 نهضت ملی را نابود کنند اما آیت الله کاشانی با فداکاری به شاه نامه نوشت که «نباید از کشور بیرون بروی» و جلوی ماجرا را گرفت.
خيابانِ ولیعصر، غلغله شد، راننده اتوبوس در حالي كه گريه میكرد و ذكر میگفت، رفت بالای سرش و گفت: چرا اين كار را كردی؟ جوان كه به زور از ته حلق حرف میزد، آرام زيرِ گوشِ راننده گفت: چه كنم، نمیرود از ياد... تلخی بيست و هشتم مرداد....
مجيد تفرشي، پژوهشگر تاريخ معاصر و سندپژوه از معدود محققان ايراني است كه سالهاست به طور تخصصي با اسناد و به خصوص سندهاي تازهياب و تازه منتشر شده سر و كار دارد و در مورد اين اسناد خاص نيز به محض انتشارشان خيلي سريع آنها را مطالعه كرده و راجع به آنها تحليل خاص خود را دارد.
دوران نخستوزيري دکتر محمد مصدق که درمجموع کمي بيش از دو سال و سه ماه به طول انجاميد، از پرآشوبترين ادوار تاريخ تهران است که علاوهبر تظاهرات و درگيريهاي مستمر دراينمدت با يک قيام در سال 1331 و يک کودتا در سال 1332 همراه بود و سرانجام بهصورت برنامهريزيشده از داخل و از خارج ايران در آمريکا، منجر به سقوط حکومت مردمي دکتر محمد مصدق شد.
بعد از انتشار اسناد جديد آمريكا در مورد كودتاي ٢٨ مرداد روزنامه «اعتماد» اقدام به انتشار يادداشتي از یرواند آبراهاميان كرد كه با نقد برخي صاحبنظران از جمله فريدون مجلسي مواجه شد. اينك نقد فريدون مجلسي نسبت به يادداشت مذكور از نظر ميگذرد.
اين روزها به نظر ميرسد كه اپوزيسيون تركيه به دنبال ايجاد آلترناتيوي براي مقابله با رجب طيب اردوغان است؛ شخصيتي كه بتواند اردوغان را بالاخره از قدرت كنار بگذارد و اجازه ندهد پس از سال ٢٠١٩ مجدد قدرت را در اين كشور در دست بگيرد.
روز ۲۱ آوریل ۱۹۶۷ یونانیها با سرودهای نظامی و اعلامیهای که پیدرپی از رادیو پخش میشد بیدار شدند: «به دلیل ناآرامیهای موجود، ارتش قدرت را در کشور به دست گرفت.»
همزمان با انتشار اسناد تازهای توسط وزارت امور خارجه آمریکا که به شرح جزییات بیشتری درباره کودتای نظامی علیه حکومت قانونی و منتخب دکتر محمد مصدق در بیست و هشتم مردادماه سال ٣٢ میپردازد، گمانهزنیها درباره نقش آیتالله سیدابوالقاسم کاشانی در ماجراهای مربوط به سال ٣٢ بیشتر شده است.
29 خرداد 1330 مصوبه خلع يد از شرکت نفت انگليس به اجرا گذاشته شد. مجلس شوراي ملي روز هفتم ارديبهشت ۱۳۳۰، طرح ۹ ماده اي ملي شدن صنعت نفت را به اتفاق آرا تصويب کرده و «فرانسيس شپرد»، سفير وقت انگليس در ايران، عصر همان روز در يک کنفرانس مطبوعاتي به اين اقدام مجلس اعتراض کرد.
استاد دانشگاه علامه میگوید: «از ابعاد مختلفی میشود این مسئله را مورد بررسی قرار داد؛ بعد اجتماعی و فرهنگی، بعد اقتصادی و شناخت و تیپولوژی افرادی است که به سفرهای خارجی با مقصد خاص میروند.
