مطالب مرتبط با کلیدواژه

فلسفه


زمينه و زمانه ژان ژاك روسو در گفت‌و‌گو با سياوش جمادي؛

فيلسوف آزادي

روسو، فيلسوف و نويسنده بزرگ فرانسوي- سوييسي است كه به بهانه سالروز درگذشت او، گفت‌وگويي را با سياوش جمادي، مترجم و پژوهشگر حوزه فلسفه، ترتيب داده‌ايم. جمادي در اين گفت‌وگو، ضمن تعيين جايگاه روسو در فلسفه، معتقد است كه او تا حدي سركش است و به دليل دارا بودن احوالات رمانتيك و بدبيني نسبت به تمدن، همسو و هم‌خط با اصحاب روشنگري نيست.

ادامه مطلب
چهلمين يادمان شريعتي:

احسان شريعتی: ميراث شريعتی مجموعه‌ای از سرخط‌هاست/ يوسف اباذری: خطاب به ناقدان ديروز و امروز

موضع توامان شريعتي نسبت به سوسياليسم و اسلام و ايجاد ترکيبي مناقشه انگيز با عنوان ماركسيسم اسلامي را چگونه مي توان همچنان براي شرايط امروز ايران مهم دانست؟

ادامه مطلب
ميشل فوكو فهم ما را از قد‌رت د‌گرگون كرد‌ه است؛

فيلسوف قد‌رت

ميشل فوكو (١٩٨٤-١٩٢٦) فيلسوف، تاريخ‌نگار اند‌يشه، نظريه پرد‌از اجتماعي و منتقد‌ اد‌بي فرانسوي را پيش از هر چيز با عنوان نظريه‌پرد‌از رابطه ميان معرفت و قد‌رت مي‌شناسند‌، متفكري كه به تعبير كولين كوپمن مي‌توان اند‌يشه او را گرد‌ مفهوم قد‌رت خلاصه كرد‌.به عبارت د‌يگر اگر بخواهيم اند‌يشه فيلسوفان بزرگ تاريخ را تنها د‌ر يك كلمه خلاصه كنيم، مطمئنا اين كلمه براي ميشل فوكو «قد‌رت» خواهد‌ بود‌.

ادامه مطلب
هنر، آزادي و اخلاق با حضور مصطفي ملكيان؛

هنرمند راستين پاك و پيراسته است/ تقدم آزادگي بر آزادي

در وهله نخست به نظر مي‌رسد هنر هيچ ربطي به قيد و بندهاي اخلاقي و بايد و نبايدهاي آن ندارد و نمي‌توان به آن نگاهي هنجارگذار داشت، اما در گفتار پيش رو مصطفي ملكيان نشان مي‌دهد كه اتفاقا آزادي به عنوان شرط آفرينش هنري و خلق زيبايي، بيش از آنكه به آزادي‌هاي بيروني ربط داشته باشد، در گروي اخلاقي بودن يا به تعبير ديگر آزادي دروني و آزادگي هنرمند است.

ادامه مطلب
گزارشی از نشست نقد کتاب «جامعه‌شناسی متعالیه» در دانشگاه امام صادق (ع)؛

حکمت متعالیه توان تبیین نظام اجتماعی را دارد

کتاب «جامعه‌شناسی متعالیه» یکی از تلاش‌های صورت گرفته برای تبیین هستی شناسانه جامعه است که توسط دکتر ابراهیم خانی استاد گروه فرهنگ و تمدن دانشگاه امام صادق (ع) تألیف شده است. روز دوشنبه این هفته نشست نقد و بررسی این کتاب با حضور منتقدان، دکتر اصغر اسلامی تنها و دکتر سید مجید امامی برگزار شد.

ادامه مطلب
گزارشی از نشست «سیر تطور روشنفکری» با حضور شهریار زرشناس؛

روشنفکری سرمایه‌سالار چگونه شکل گرفت؟

سلسله جلسات «سیر تطور روشنفکری در ایران» روزهای یکشنبه با ارائه استاد شهریار زرشناس و به همت باشگاه هنرپژوهان جوان در سرای شهید آوینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه حوزه هنری برگزار می‌شود. زرشناس در نشست این هفته، بستر شکل‌گیری اندیشه روشنگری در غرب مدرن را بررسی می‌کند. گزارش پیش رو مشروح جلسه دوم این سلسله نشست‌هاست.

ادامه مطلب
محسن حبیبی:

روح رسانه‌های نوین سوفسطایی‌گری است/ مغالطات رسانه‌های مدرن

محسن حبیبی، استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی گفت: رسانه‌ها نقش ابزار تجارت را برای افراد و گروه‌ها بازی می‌کنند و اقتصاد رسانه باعث شده روح حاکم بر رسانه‌های نوین سوفسطایی‌گری باشد.

ادامه مطلب
حسین مصباحیان:

نیازمند برگرداندن مسئولیت به دانشگاه هستیم/ «ساخت‌گشایی» دانشگاه را آغاز کنیم

استاد فلسفه دانشگاه تهران گفت: دریدا از یک نوع مسئولیت متکی بر ساخت‌گشایی صحبت می‌کند و درباره اینکه «من چه زمانی می‌توانم دیگری را به مثابه دیگری آموزش دهم؟» می‌گوید زمانی که آموزش به‌طور کلی از سطح روش‌ها و تکنیک‌ها به سطحی منتقل شود که عمیقا به اخلاق، سیاست و نهایتاً به غایت زندگی، تاریخ و انسانیت منتهی شود.

ادامه مطلب
علی‌اصغر مصلح:

نهال فلسفه باید بر خاک همین فرهنگ بروید

علی اصغر مصلح گفت: به همان دلیل که قبل از قرن هجدهم در تفکر فلسفی اروپایی فلسفه فرهنگ شکل نگرفت، در فلسفه اسلامی هم تا قبل از تحول بنیان‌های زندگی و تجربه تکثر، فلسفه فرهنگ شکل نگرفت. وضع فلسفه در فرهنگ ایرانی، تناسبی با وضع سایر مقولات دارد. فلسفه‌ای که در متن فرهنگی دیگری شکل گرفته، چطور می‌تواند وضع زمانه دیگری را دریابد و آن را مفهومی کند.

ادامه مطلب
مرتضی مردیها از تحریم و ضرورت رأی به روحانی سخن گفت؛

دفاع از سیاست‌ورزی

تحریم انتخابات، تاکتیک برندِ ‌سوخته سیاست است؛ در رد این تاکتیک باید پرسید: «چرا باید در انتخابات شرکت کرد؟»؛ «چرا باید به حسن روحانی رأی داد؟» دو پرسش اصلی نشست هم‌‌اندیشی برای انتخابات دوازدهمین دوره ریاست‌جمهوری است که مرتضی مردیها، پژوهشگر لیبرال فلسفه و سیاست، در جمع دانشجویان دانشگاه‌های متعدد به آن پاسخ می‌دهد.

ادامه مطلب
در برنامه ۱۸۰ درجه انجام شد؛

مناظره پورحسن و قائدی درباره «فلسفه برای کودکان»

قاسم پورحسن، عضو هیئت علمی‌ گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی و یحیی قائدی، عضو هیئت علمی‌ گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارز‌می‌ در برنامه « ۱۸۰ درجه» درباره فلسفه برای کودکان مناظره کردند.

ادامه مطلب
نشست تخصصی نقد کتاب «شناخت هگل‌گرایی» با حضور استاد دانشگاه علامه؛

جایگاه منحصر به فرد هگل در تاریخ فلسفه/ بازگشتی برای بازخوانی هگل

انتشار کتاب «شناخت هگل‌گرایی»، نوشته رابرت سینربرینک، توسط انتشارات لاهیتا بهانه ای شد که در میزگردی با حضور مهدی بهرامی (مترجم)، محمدمهدی اردبیلی (ویراستار) و مهدی پارسا خانقاه، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی به بررسی این کتاب و همچنین جایگاه هگل در تاریخ فلسفه پرداخته شود.

ادامه مطلب
«فوايد ويتگنشتاين» در گفتاري از مرتضي مرديها؛

مرشد خطرناك پست‌مدرن‌ها/ از جذابيت ويتگنشتاين پرهيز كنيد

گمان نمي‌كنم هيچ فيلسوفي از ميان متاخران باشد كه اين اندازه از رشته‌هاي گوناگون به او ارجاع وجود داشته باشد، به خصوص كه ويتگنشتاين توليدات علمي زيادي ندارد: يك كتاب كوچك جزوه مانند كه در زمان جواني و در ايام جنگ جهاني اول نگاشته شد و ديگري كتاب مفصل تري كه چند سال بعد از مرگش منتشر شد و هر دو نيز كتاب‌هاي معمولي نيستند، زيرا غيرقابل فهم هستند و شرح شارحان نيز يا خود غيرقابل فهم است یا در ستایش آن‌اند.

ادامه مطلب
به قلم عبدالله نصری؛

صدر اندیشه تجدید چاپ شد

کتاب صدر اندیشه سیری در زندگی، آرا و اندیشه های شهید سید محمد باقر صدر تالیف عبداله نصری استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبائی تجدید چاپ شد.

ادامه مطلب
هولوکاست طلایی؛

«جهل‌شناسی»، محبوبیت سیگار را چگونه تبیین می‌کند؟

شاخه‌ای به نام «جهل‌شناسی» Agnotology در فلسفه وجود دارد که به جای بررسی اینکه چه چیزی «دانش» محسوب می‌شود و معیار تمایز «دانش» از «باورهای غلط» چیست، به بررسی جهل، انواع آن و چگونگی گسترش آنها پرداخته می‌شود.

ادامه مطلب
مروری بر کتاب‌های برگزیده سال 95؛

آثاری که محدودیت‌ها و مرزهای «دانایی» را به رخ می‌کشند/ آرزوها و نیازها

کتاب‌هایی که در ادامه معرفی مختصری از آنان خواهید خواند، از جمله مهم‌ترین کتاب‌هایی هستند که در سال 1395 چاپ شده‌اند؛ کتاب‌هایی که «مؤلفانی شاخص» دارند که برخی برش خاص از تاریخ ایران یا جهان را ارائه می‌کنند و برخی هم در دسته کتاب‌های کلاسیک قرار می‌گیرند؛ اما استقبال مخاطبان و رسانه‌ها از این آثار نشان‌دهنده جایگاه ویژه آنها در بازار کتاب ایران است.

ادامه مطلب
در حاشیه بزرگداشت غلامعباس توسلی؛

چرا دانشمندان علوم‌انسانی ما در خارج از کشور به جایی نمی‌رسند؟

رئیس فرهنگستان علوم معتقد است که دانشمندان علوم‌انسانی با ریشه‌‌هایشان پیوند وثیقی دارند و وقتی از آن جدا می‌شوند دیگر تفکر علمی صورت نمی‌گیرد. از این‌رو است که دانشمندان علوم‌انسانی خارج از کشور به جایی نرسیده‌اند اما فیزیکدانان در دانشگاه‌های خارجی شکفته می‌شوند.

ادامه مطلب
نگاهی به یکی از مهم‌ترین آثار فلسفی قرن بیستم اثر آنری لوفه‌ور؛

متافلسفه، فضایی میان فلسفه و انقلاب

«فرافلسفه» یکی از وجه عمده فلسفه به ماهو فلسفه به شمار می‌رود که هدف اصلی آن ارزیابی خود فلسفه، روش‌ها و نظریات آن و همچنین بررسی شکست‌ها و ملزومات فلسفه برای تغییر در راستای نیل بیشتر به حقیقت است.

ادامه مطلب
گفتاري از غلامرضاكاشي درباره هانا آرنت و انديشه او؛

قدرت يعني حضور همگان/ دانايي ممكن است دارايي فردي باشد اما قدرت مايملك جمعي است

هانا آرنت یکی از مهمترین نظریه‌پردازانی است که در فلسفه‌سیاسی از جایگاه ارزنده ای است. او را به نام تئوریسین شوراها می‌شناسند که از مهمترین آثار او می‌توان به «عنصرها و خاستگاه‌های حاکمیت تام» ، «حقیقت و دروغ در سیاست»، «دربارة انقلاب» و «قدرت و قهر» اشاره کرد.

ادامه مطلب
گفت‌وگو با جورجو آگامبن؛

فلسفه در مقام شدتی بینارشته‌ای

جورجو آگامبن فیلسوف و نویسنده معاصر ایتالیایی در فلسفه و به ویژه فلسفه سیاسی و اجتماعی چهره‌ای شناخته شده است. او تا حد زیادی در بسیاری از مسائل دست به قلم برده است و به زبان، سیاست، خشونت، قدرت، شکل- حیات، شعر و .. پرداخته است. اما یکی از مهمترین حوزه‌هایی که او در آن به تحقیق پرداخته است، فلسفه و به ویژه در ساحت میان رشته‌ای شعر است.

ادامه مطلب
متن سخنرانی پروفسور نایهاوس در دانشکده ادبیات؛

وجوهی از هرمنوتیک بیگانه/ نقد مهم­ترین جزء هرمنوتیک است

پروفسور هانس کریستف گراف فن‌نایهاوس، استاد دانشگاه کارلسروهه آلمان، بعد از ظهر شنبه، ۱۴ اسفندماه در دانشکده­­ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی، با موضوع «وجوهی از هرمنوتیک بیگانه» به سخنرانی پرداخت.

ادامه مطلب
آیا تفکر دینی برنامه‌ای برای آینده دارد؟

«پایان تئولوژی» به هیچ یک از نظام ­های حقیقت و بشرساخته آگاهی، تن نمی‌دهد/ بازسازی اندیشه برای ساخت آینده

این کتاب، دعوت به اندیشه­‌ای نه سکولار و نه تئولوژیک است و این جایگاه میان تئولوژی و سکولاریسم، برخاسته از روح سنت تاریخی ماست، سنتی که عبارت است از خانه کردن در امر نامتعین یا «حقیقت استعلایی»، و این اثر به گونه‌ای در نزاع با نهیلیسم نیز است، تفکر «پایان تئولوژی» به هیچ یک از نظام­ های حقیقت و بشرساخته آگاهی، تن نمی‌دهد.

ادامه مطلب
گزارش تصویری/

نشست نقد و بررسی کتاب «پایان تئولوژی» در دانشکده ادبیات دانشگاه علامه

جلسه نقد و بررسی کتاب «پایان تئولوژی»، در دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی با حضور نویسنده­ اثر و جمعی از استادان برجسته رشته‌های مختلف برگزار شد.

ادامه مطلب
بررسی مدرنیته و سنت در تفکر فلسفی ژاپن مدرن در دانشگاه علامه؛

واکنش «بودیسم» و «شینتویسم» در برابر فلسفه غرب

نشست مدرنیته و سنت در فلسفه ژاپن مدرن؛ «واکنش های بودیسم و شینتویسم به فلسفه غرب» با حضور پروفسور «شین ناگای»، استاد دانشگاه تویو در سالن شهید مطهری دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار شد.

ادامه مطلب
کتاب «فلسفه تعلیم و تربیت در جهان غرب» نقد و بررسی شد؛

این کتاب کمک شایانی به غنای فلسفه تعلیم و تربیت می‌کند

معنادار شدن طراحی جلد کتاب، تفکیک کتاب به سه کتاب مجزا، افزودن توضیحات تکمیلی و روان‌تر، افزودن مقالات جدید، استفاده از نمودارهای شماتیک، حذف بخشی از مقالات سنگین، افزودن نقدهای خود با توجه با عنوان کتاب که بازشناسی و نقادی است از جمله پیشنهاداتی بود که می‌تواند کتاب را پربارتر سازد.

ادامه مطلب
مصطفی محقق‌داماد:

دانشگاه باید دانشگاه باشد، نه دانشکاه! / «معتقد صرف»، دچار عذاب خودسانسوری می‌شود

استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی با مقایسه میان دانشگاه و حوزه، دانشگاه‌های ما را فضایی خالی از نقد خواند و گفت: نقادی یک هنر است که باید آن را آموخت و دانشگاهی مثل علامه طباطبائی که دانشگاه تخصصی حوزه علوم انسانی است باید آموزش این هنر را برعهده بگیرد.

ادامه مطلب