بسیاری از بن بست های عرصه سیاست خارجی؛ به دلیل نگاه مادی و ماتریالیستی به روابط بین الملل است. مادی گرایی محضی که دنیای مدرن برای انسان و روابط بین الملل به وجود آورده بود، به تدریج ترک برداشته است.
دهقانی فیروزآبادی، استاد دانشگاه علامه طباطبایی در سیزدهمین عصرانه علوم انسانی با بیان اینکه متأسفانه ما با خود کمبینی در تولید نظریه در عرصههای مختلف علوم انسانی از جمله روابط بینالملل روبرو هستیم، گفت: باید نظریه خاص سیاست خارجی ایران را تولید کنیم.
عدهای از کارشناسان اعتقاد دارند که دولت در سیاست خارجی گفتمان ندارد. این گزاره غلط است. دولت به صراحت چند کلیدواژه در حوزه سیاست خارجی دارد که از طریق این کلیدواژهها میتوان سیاست خارجی دولت را تئوریزه کرد.
یک استاد روابط بین الملل با تأکید بر اینکه اختلافات داخل خود امریکا مانع احیای برجام شده است، گفت: مسئله اصلی دولت بایدن، داخل خود امریکاست که نتوانسته اجماعی ایجاد کند که توافق برجام احیا شود.
دکتر احسان موحدیان معتقد است کشورهای مالک سیستم های هوش مصنوعی می توانند با بهره مندی از آنها توان رقابت بیشتری پیدا کنند و توازن قوا را در نظام بین الملل به نفع خود بر هم بزنند.
متاسفانه سلطه رویکردهای جریان اصلی رشته روابط بین الملل در ایران نیز وجود دارد که باعث شده توجه اندکی به رویکردهای رقیب که عمدتا ماهیتی بینارشته ای دارند بشود. این بی توجهی به خصوص در مورد روان شناسی سیاسی بیشتر جلب توجه می کند
«سیاست خارجی باید اولویتبندی داشته باشد و ابزارهای چانهزنی و اقتدار را تأمین و حفظ کند. اگر اولویت اول رفع تحریمها باشد آمریکاییها به راحتی تحریمها را لغو نخواهند کرد، بنابراین باید اهرمهای قدرت را برای چانهزنی داشته باشیم.»
درخواستهاي تركيه از دو كشور آلمان و يونان براي تحويل دادن افراد مظنون به فعاليتهاي تروريستي يا مشاركت مستقيم و غيرمستقيم اين افراد در جريان كودتاي نافرجام تركيه همچنان ادامه داشته و به يكي از موضوعات حساس و اختلافبرانگيز ميان سه كشور تبديل شده است.
استاد روابط بینالملل دانشگاه علامه طباطبائی: در دیپلماسی، سطوح مختلفی وجود دارد. در شرایط فعلی کشورهای اروپایی با تصمیم ترامپ مخالفت میکنند یا حداقل اینکه میگویند ما موافق لغو برجام نیستیم. این مساله در عرف دیپلماتیک و عرف بینالمللی به معنای این است که عملکرد و موضع ترامپ خلاف قاعده و تعهدات بینالمللی است. تا این حد موضع اروپا میتواند مثبت تلقی شود و باعث تقویت موضع ایران خواهد شد.
اگرچه رابطه تهران- کاراکاس از دوره سیدمحمد خاتمی و دولت اصلاحات گسترش پیدا کرد اما در دوره محمود احمدینژاد و هوگو چاوز اوج گرفت. قراردادهای همکاری متعدد و توسعه مشارکت و صدور خدمات فنی و مهندسی، تأسیس بانک و... از جمله همكاريهاي دو كشور بود. نزدیکی فکری دو رئیسجمهور بیش از آنچه تصور میشد، بود و نتیجهاش همکاریهایی بود که برخی از آنها مثل آب در هاون کوبیدن بود. سفیر فعلی که از اوایل دولت حسن روحانی به کاراکاس رفته، معتقد است هنوز امکان همکاری و مشارکت دو کشور وجود دارد.
سعدالله زارعی، کارشناس مسائل غرب آسیا و استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی با تأکید بر عدم توانایی واشنگتن برای تغییر معادله سوریه اشاره داشت: مشکل بزرگی که آمریکاییها دارند عبارت است از اینکه روی زمین سوریه امکان گستردهای برای حمایت از معارضان در اختیار ندارند؛ لذا اعلام حمایت آنها معادله سوریه را تغییر نمیدهد.
امریکا در دوره دونالد ترامپ توان اجماعسازی برای ایجاد فشار علیه ایران را از دست داده است. گزارهای که قریب به اتفاق صاحبنظران بینالمللی بر آن اتفاق نظر دارند و معتقدند این رخداد فرصتی را پیش روی ایران قرار میدهد تا از فرصت بروز شکاف میان اروپا و امریکا برای تقویت پیوندهای سیاسی و اقتصادی خود با کشورهای قاره سبز بهره ببرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی تصریح کرد: زبیگنیو برژینسکی را شاید بتوان یکی از مهمترین نظریهپردازان سیاست خارجی آمریکا دانست، او که از سیاستمدارن دموکرات بود در فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نقش بهسزایی داشت. برژینسکی سیاستمدار و نظریهپردازی بود که نظریاتش سالها مبنای سیاست خارجی آمریکا بود ام امروز به نظر میرسد محبوبیتش را از دست داده است.
هوشنگ طالبي حبيب آبادي، رئیس دانشگاه اصفهان اظهار کرد: همکاریهای علوم انسانی مسلما بر سایر روابط و همکاریهایی که میتوانیم با دیگر کشورها داشته باشیم، تأثیر دارد.
