امید اجتماعی بدون حقوق شهروندی محقق نمی‌شود/ سوسوی امید در کشور

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی با بیان اینکه حقوق شهروندی بدون امید اجتماعی محقق نمی‌شود، گفت: با آموزش و ترویج حقوق شهروندی می‌توان به احیای امید در جامعه پرداخت و آگاهی‌رسانی را در جامعه بالا برد و امید را زنده نگه داشت.

به گزارش عطنا، همایش«امید اجتماعی در ایران» به همت موسسه رحمان با همکاری دانشگاه علامه‌طباطبائی و نهادهای علمی، پژوهشی و مدنی، با محوریت «چیستی مفهوم و دستاوردهای نظری در حوزه امید اجتماعی»، «وضعیت امید اجتماعی در ایران»، «سبب‌شناسی امید اجتماعی و آثار و پیامدهای آن» و «راهکارهای ارتقای امید اجتماعی» در روزهای دوشنبه، 7 اسفند و سه‌شنبه، 8 اسفند از ساعت 10 تا 19 در سه قسمت تخصصی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه‌طباطبائی برگزار شد.

مصطفی معین، رئیس همایش امید اجتماعی، هادی خانیکی، دبیر همایش، حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه‌طباطبائی، مصطفی ملکیان، فیلسوف و استاد دانشگاه، سارا شریعتی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و محمدمهدی اردبیلی، مدرس فلسفه در این همایش به ارائه دیدگاه‌های خود پرداختند و هیئت رئیسه و اعضای هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی این دانشگاه در روز نخست و مراسم افتتاحیه این همایش حضور داشتند.

شهیندخت مولاوردی، معاون رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی، علیرضا علوی‌تبار، فعال سیاسی و روزنامه‌نگار، محمدامین قانعی‌راد، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، محمدجواد غلامرضاکاشی، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه‌طباطبائی، حسین پاینده، استاد نظریه و نقد ادبی، بیژن عبدالکریمی، استاد فلسفه و نعمت‌الله فاضلی، استاد انسان‌شناسی و فرهنگ نیز در روز دوم و مراسم اختتامیه این همایش به ایراد سخنرانی پرداختند.

شهیندخت مولاوردی، دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی در این همایش گفت: حقوق شهروندی بدون امید اجتماعی محقق نمی‌شود، اگر شهروندان از حقوق خود بی‌بهره باشند در جامعه شهروندان امیدوار نخواهیم داشت. در حال حاضر نا‌امیدی یک بحران جهانی است و غیر از منطقه‌ خاصی در اروپای شمالی و آمریکای لاتین در سایر نقاط دنیا دیده می‌شود.

وی بر اهمیت گسترش ظرفیت‌های حقوق شهروندی در ایران تاکید کرد و گفت: باید از ظرفیتی که در حقوق شهروندی وجود دارد برای ارتقای حقوق شهروندان استفاده کرد. در جامعه باید اقداماتی صورت گیرد و گام‌هایی برداشته شود تا بتوانیم از ظرفیت موجود بیشترین بهره را ببریم. تا جامعه بتواند از شرایط فعلی خود خارج شود و به سمت پویا شدن حرکت کند.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی سپس واژه‌ «امید» را مورد تحلیل قرار داد و افزود: آیا «امید» فقط یک احساس انسانی است؟ یا اهمیت آن بالاتر است؟ باید امید را یک ارزش انسانی تلقی کنیم و هر انسانی این حق را داشته باشد که امید داشته باشد. این «امید» باید کارکردگرا باشد و با چشم‌اندازی پیش رود که قابلیت اصلاح و بهبود را داشته باشد.

مولاوردی بر لزوم تغییر گفتمان در حوزه شهروندی تاکید کرد و گفت: باید نوع گفتمان را در حوزه حقوق شهروندی تغییر دهیم تا بتوانیم از فرصت‌هایی که جامعه در این زمینه فراهم می‌کند بهره ببریم، یکی از اهداف مهم حقوق شهروندی تصویرسازی از آرمان شهری است که باید در آن حقوق شهروندان تامین شود.

وی در طی سخنانش به آموزش در زمینه حقوق شهروندی پرداخت و تصریح کرد: با آموزش و ترویج حقوق شهروندی می‌توان به احیای امید در جامعه پرداخت. با این روش می‌توان آگاهی رسانی را در جامعه بالا برد و امید را زنده نگه داشت. این مسئله نیاز به افق و نقشه راه دارد. اگر ایمان نداشته باشید که هر مشکلی راه حل دارد جامعه هر چه بیشتر در نا امیدی و ترس فرو می‌رود و حقوق شهروندان بیشتر در معرض تردید قرار می‌گیرد.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی با تاکید بر لزوم برخورد با ناقضین حقوق شهروندی گفت: باید جنبه‌های مثبت و پیشرفت‌ها و دستاورد‌های حقوق شهروندی را مورد بررسی قرار داد و کانون توجه ما باید به قهرمانان حقوق شهروندی باشد و به این قهرمانان مدال هم اعطا کنیم. با این کار می‌توانیم سهمی در ایجاد احساس امید در جامعه داشته باشیم.

مولاوردی سپس اتفاقات تاریخی در زمینه حقوق شهروندی را مهم برشمرد و اظهار کرد: رونمایی و ابلاغ منشور حقوق شهروندی یک ظرفیت جدیدی در تاریخ پر فراز و نشیب ملت ایران برای آزادی‌خواهی به وجود آورد. در کشور ما اراده زمینه برای مطالبات تاریخی فراهم شده است. وجود این منشور بیش از پیش افراد جامعه را برای احقاق این حقوق متعهد کرد و انتظارات را بالا برد ولی این اتفاق عجیب نیست. در حال حاضر شاهد هستیم که صاحب نظران علوم اجتماعی شرایط را نیازمند تغییرات بنیادین  می‌دانند و تئوری‌های مختلفی را مطرح می‌کنند.

وی پر اهمیت خواندن حقوق شهروندی را در بهبود شرایط جامعه بااهمیت دانست و تصریح کرد: در شرایط فعلی توجه به ظرفیت حقوق شهروندی می‌تواند این شاخص را در کشور ارتقا دهد. لازمه این امر حضور شهروندان آگاه و فعال در صحنه است، کسانی که ساختار‌های تبعیض‌ آمیزجامعه را انکار نمی‌کنند و با قبول واقعیت برای اصلاح این ساختارها تلاش می‌کنند. پس باید تاثیرات این شهروندان را مورد توجه قرار دهیم و با پذیرفتن راهکارها راهی برای برون رفت از این شرایط بیابیم.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی در ادامه برگزاری این همایش  را گامی رو به جلو دانست و افزود: به نظر می‌رسد این همایش می‌تواند بستری مناسب برای برون رفت از شرایط فعلی فراهم کند و فرصتی را در اختیار مسئولان دولت و کشور ما قرار دهد، به نحوی که ما بتوانیم در یک بازه زمانی دستور‌العمل درستی را در مسیر پیشرفت جامعه انتخاب کنیم.

مولاوردی وجود احساس توانمندی و امید را برای جامعه ضروری دانست و گفت: در شرایط فعلی احساس توانمندی آموخته شده در جامعه کمرنگ است ولی امید در برابر درماندگی آموخته شده در جامعه دیده می‌شود. هم امید و هم نا امیدی در تعاملات اجتماعی ساخته می‌شود و شهروندی از حیث اجتماعی بودن انسان‌هاست که به آنها نسبت داده می‌شود.

وی به وجود شکاف‌ها در جامعه اشاره کرد و گفت: در سطح جامعه‌ ما شکاف‌ها و خلاهای زیادی در زمینه‌های گوناگون وجود دارد، ما باید ببینیم چگونه می‌توان از این بحث‌ها برای ترمیم و بهبود شکاف‌ها و خلاهای موجود در جامعه استفاده کرد.

دستیار ویژه رئیس‌جمهوری در امور حقوق شهروندی در پایان سخنانش به تفاوت دیدگاه‌ها در زمینه‌های گوناگون اشاره کرد و گفت: تفاوت دیدگاه‌ها می‌تواند یکی از منشاهای ناامیدی باشد، در مقابل دیدگاه‌های منفی، دیدگاه‌هایی وجود دارند که جنبه‌ مثبت دارند و می‌توانند جامعه را سریع تر و بهتر به سمت توسعه حرکت دهند. جامعه‌ ما پتانسیل و ظرفیت بالایی دارد که ما می‌توانیم از آن استفاده کنیم و نباید سوسوی امید را در جامعه نادیده بگیریم.