تلگرام جهان اجتماعی توده‌واری را شکل داده است

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه تلگرام به مثابه یک «زیست‌جهان» قابل بررسی است، گفت: تلگرام به جای رمز دادن، انسان‌ها را به هم وصل کرد و به واسطه ‌این اتصال بود که یک جهان اجتماعی جدید شکل گرفت، جهان اجتماعی توده‌واری که سریع، هیجان زده، احساسی و قابل اداره کردن است.

به گزارش عطنا، نشست «جهان ایرانی فضای مجازی در زمانه پساتلگرام» به همت گروه مطالعات رسانه پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی‌ و با سخنرانی دکتر احسان شاه‌قاسمی، استادیار ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران، دکتر فرشاد مهدی‌پور، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر عزیز نجف‌پور، مدرس و پژوهشگر مطالعات علم، فرهنگ و فناوری و رئیس دفتر مطالعات فضای مجازی و دکتر مجید سلیمانی، پژوهشگر و مدرس فرهنگ و ارتباطات، چهارشنبه، 5 اردیبهشت‌ماه در سرای شهید آوینی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی ‌برگزار شد.

فرشاد مهدی‌پور، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخشی از این نشست به ارائه دیدگاه‌های خود پرداخت و گفت: ما یک جهان اجتماعی احتمالا قراردادی داریم و درون آن زیست می‌کنیم، اینکه قبل از ما وجود داشته است یا ما آن را بوجود آورده‌ایم، محل بحث و گفت‌وگو است اما آنچه روشن است این است که در یک فرآیند تدریجی ما این جهان اجتماعی را تغییر می‌دهیم.

مهدی پور افزود: این جهان اجتماعی در قرون مختلف، در معاشرت‌ها، زندگی، بهداشت و تمام روابط اجتماعی قابل رصد است. این جهان یک بخش نمادین دارد که می‌تواند تغییر کند و یک بخش بنیادین که رعایت قوانین و مقررات است و این بخش بنیادین احتمالا ثابت است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تصریح کرد: تلگرام به مثابه یک جهان اجتماعی قابل بررسی است. باید در مورد اینکه تلگرام جهان اجتماعی را خلق کرده است بحث شود.

تلگرام  به جای رمز دادن، انسان‌ها را به هم وصل کرد

این استاد دانشگاه یادآور شد: در گذشته شبکه‌های اجتماعی بر مبنای دوست‌یابی تشکیل شده بود اما تلگرام این را اساس خود قرار نداد و به جای رمز دادن، انسان‌ها را به هم وصل کرد و به واسطه ‌این اتصال بود که یک جهان اجتماعی جدید شکل گرفت، جهان اجتماعی توده‌واری که سریع هیجان زده، احساسی و قابل اداره کردن و نظایر آن را شکل می‌دهد.

وی این برانگیختگی که پیام‌رسان تلگرام بوجود آورده است را بالاتر از سطح یک پیام‌رسان دانست و تصریح کرد: در واقع سه ساحت و اندازه در تلگرام قابل شناسایی است. ابعادی که جهان اجتماعی تلگرام را روشن می‌کند 1- سطح خرد که فرد و ارتباطات فردی است 2- سطح میانی که گروه‌ها را شامل می‌شود و 3- سطح کلان است که شامل کانال‌های میلیونی است و سقف و اندازه ندارد. این سطوح تلگرام، تقریبا در تمامی‌گوشی‌های هوشمند وجود دارد و جمعیت تلگرام فارسی زبانان تقریبا 50 تا 60 میلیون نفر را شامل می‌شود که در این سطوح قابل مشاهده هستند.

مهدی‌پور تاکید کرد: حالا یک عینیت و ذهنیت به وجود می‌آید و مردم واقعیتی را در این شبکه‌ها تجربه می‌کنند. معنای ذهنی این است که در آن آزادی بیان دارند و تصور آنان این است که شفافیت وجود دارد و همه چیز را می‌توانند شفاف ببینند. و از سوی دیگر عینیت پیدا کرده و برای مبادله و در این محیط کسب و کار انجام می‌دهند. مشارکت در امر سیاسی نمونه دیگری از عینیت بخشی تلگرام به زندگی روزمره است و این سرقفلی جدید شبکه‌های اجتماعی است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: در جهان اجتماعی یک بخش سطحی و نمادین و یک سطح عمیق و بنیادی داریم. سطح نمادین همان عکس، فیلم و صدا است که قابل مشاهده است و تواتر در آن زیاد است اما سطح بنیادین قابل مشاهده نیست

وی افزود: به لحاظ عمق، هنجارهای در این شبکه‌ها شکل گرفته است. تلگرام از سطحی، سیال و چند هویتی بودن حمایت می‌کند. همین که شما می‌توانید با یک شماره تلفن چندین هویت داشته باشید، گواه بر همین نکته است و این گزاره «سیال بودن هویت امر منفی نیست» را گسترش می‌دهد.

فرشاد مهدی‌پور، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان گفت: تلگرام به لحاظ عمق کارهای بسیاری انجام داد؛ اینکه همه با هم برابرند، از دموکراتیک بودن حمایت می‌کند، از مردم در برابر حکومت دفاع می‌کند و یک سری ارزش‌ها را تثبیت می‌کند مثلا حریم خصوصی را تثبیت می‌کند و از آن حراست می‌کند. محرمانه، ناشناخته و سیال بودن هویت‌ها این ارزش را در شبکه‌ها ایجاد می‌کند که حریم خصوصی حفظ شود.