گامی نه چندان دشوار برای مقابله با جهش‌های نرخ ارز

دانشیار بازنشسته دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی: انتظارات در افزایش‌های پی‌درپی اخیر نرخ ارز نقش کلیدی داشته است.

به نظر می‌رسد انتظارات در افزایش‌های پی‌درپی اخیر نرخ ارز نقش کلیدی داشته است. به بیان ساده بحث انتظارات زمانی که بخش بزرگی از فعالان اقتصادی و مردم پیش‌بینی می‌کنند که نرخ ارز افزایش خواهد یافت، با باورها و تصمیمات خود آنگونه عمل می‌کنند که منجر به افزایش نرخ ارز می‌شود، چراکه انتظارات شکل‌دهنده واقعیات است و این پدیده منحصر به نرخ ارز نیست.

در همه بخش‌ها و متغیرهای اقتصادی عامل انتظارات قابل مشاهده و ردگیری است. در پدیده افزایش نرخ ارز از بهمن 96 تا شهریور 97 همه عوامل بنیادی اقتصادی و سیاست‌های داخلی و خارجی کشور شکل دهنده انتظارات افزایشی نرخ ارز بوده‌اند، اما بخش بزرگی از تشدید شرایط دشوار ارزی امروز کشور نیز در ارتباط با تغییرات غیرضروری مسئولان اقتصادی، اظهارات و موضع‌گیری‌های ارزیابی نشده یا احساسی مسئولان، نمایندگان مجلس و برخی افراد قدرتمندی که در حاشیه مدیران و مسئولان قرار می‌گیرند است که انتظارات افزایشی نرخ ارز و در نتیجه افزایش نرخ ارز را شکل داده است.

با ارائه پرسش‌های چندی شاید بتوان گفت بدون این موضع‌گیری‌های غیرمسئولانه و غیرضروری، امروز نرخ ارز کشور در سطح قابل ملاحظه‌ای کمتر از این می‌بود. از این منظر خاص، احتراز از رویه گذشته در روزها و ماه‌های آینده گرچه دیرهنگام است اما گامی نه چندان دشوار برای مقابله با جهش‌های بیشتر نرخ ارز و کاهش احتمالی آن خواهد بود.