علی جنادله در گفتگو با عطنا:
جنبشهای دانشجویی فعلی نسبت به سلطه منطقهای و فراملی بیتوجه هستند/ ماهیت کنشگری دانشجویان تغییر یافته است
عطنا - علی جنادله عضو هیئتعلمی دانشگاه علامه طباطبائی با بیان اینکه امروزه جنبشهای دانشجویی در قالب تشکلهای سازمانیافته و تابلو دار نیستند، گفت: تا اوایل دهه 80 جنبشهای دانشجویی در قالب تشکلهای مشخص و تابلو دار فعاليت ميكردند که اوج این نوع فعالیتها را در نيمه اول دهه هفتاد و منتهي به 2 خرداد 76 شاهد بوديم اما پس از اتفاقات 18 تیر 78 چنددستگی و انشعاباتی در دفتر تحکیم وحدت صورت گرفت.
وی با اشاره به اینکه بعد از ایجاد چنددستگی، طیف علامه که رویکرد و اصلاحات رادیکالتری را طلب میکرد و همچنین طیف شیراز كه رويكرد محافظهکارانهتر را در پیش گرفته بود، از هم منشعب شدند، افزود: با روی کار آمدن دولت محمود احمدینژاد طیف علامه دفتر تحکیم وحدت منحل شد و عملاً جنبشهای دانشجویی وارد یک دوره نهفتگی شدند.
فعالیت جنبشهای دانشجویی در قالب شبکههای شناور نامرئی
جنادله با بیان اینکه ورود جنبشهای دانشجویی به دوره نهفتگی به معنای پایان فعالیت آنها نبود، اظهار کرد: در نحوه کنشگری دانشجویان و به طور کلی جنبشهای دانشجویی تغییر ایجاد شد و اصطلاحاً شاهد جنبشهای دانشجویی در قالب شبکههای شناور نامرئی یا نامحسوس هستیم که همچنان سرزنده و با نشاط وجود داشتند و در برههها و بزنگاههای مهم خود را نشان میدادند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه در حال حاضر نیز شاهد فعالیت جنبشهای دانشجویی در قالب شبکههای شناور نامرئی هستیم، گفت: بهویژه در نارضایتیها و ناآرامیهای اخیر که در جریان است جنبشهای دانشجویی نقش فعالی ایفا میکنند.
وی با بیان اینکه جنبشهای دانشجویی به طور کلی دارای چند ویژگی مهم هستند که این ویژگیها میتوانند دال بر ضرورت کنش ورزی دانشجویان نیز باشند، افزود: جنبش دانشجویی عرصه امکان کنش ورزی ناب است، به این معنا که کنش دانشجویان بیش از آنکه معطوف به منفعت اقتصادی یا قدرت سیاسی باشد، مبتنی بر ارزش ذاتی خود کنشگری است و معطوف به زندگی و جامعه میشود.
عدالتطلبی و آزادیخواهی، آرمانهای بنیادین جنبشهای دانشجویی
جنادله با اشاره به اینکه جنبشهای دانشجویی عموماً معطوف به دستیابی سهمی از قدرت یا منفعت اقتصادی نیستند، گفت: عدالتطلبی و آزادیخواهی آرمانهای بنیادین جنبش دانشجویی هستند که در طول تاریخ فعالیت خود حتی پیش از انقلاب نیز بوده البته به اقتضای شرایط جامعه گاهی اوقات یکی از این دو آرمان پررنگتر شده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در جنبشهای دانشجویی چهارچوب یا حدومرزی در کنشگریها وجود ندارد، تصریح کرد: جنبشهای دانشجویی هیچوقت خود را وامدار جریان سیاسی خاصی نمیدانند و قیمومیت جریانهای سیاسی را نمیپذیرند که همین موضوع باعث ایجاد نوعی اصالت و پویایی در جنبشهای دانشجویی شده است.
پالایش جامعه از نابهنجاریها و کژ کارکردیها
وی با تأکید بر اینکه جنبشهای دانشجویی نبض تپنده جامعه هستند، بیان کرد: در واقع نبضی محسوب میشوند که دائماً در حال پالایش جامعه از نابهنجاریها و کژ کارکردیها هستند و به جریان انداختن انرژی و خون جدید در جامعه کمک میکنند و همچنین عرصه تخیل و تصور امکانات جدید برای جامعه نیز هستند.
جنادله ادامه داد: هر وقت در چهارچوب جریانهای سیاسی موجود امکان ارائه نسخه امیدبخش برای برونرفت از تنگناها و بنبستها در جامعه موجود نباشد این جنبشهای دانشجویی هستند که به میدان آمده و توانستهاند یک راه یا ظرفیتی برای برونرفت از وضعیت موجود فراهم کنند.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: مسئولین دانشگاهها تصور میکنند فعالیتهای سیاسی یا کنشگری دانشجو همچنان سنتی است و باید در چهارچوب تشکل خاصی صورت بگیرد در حالی که ماهیت کنشگری دانشجویی تغییر پیدا کرده اما این موضوع برای مسئولین دانشگاه تا حدودی قابل فهم نیست.
شکل جدیدی از کنش ورزی در جنبشهای دانشجویی
وی با بیان اینکه در بسترهای نهادی موجود امکان فعالیت برای طیفهای متنوع دانشجویی وجود ندارد، عنوان کرد: بخش عمدهای از دانشجویان نمیتوانند در قالب هیچکدام از تشکلهای موجود فعالیت کنند، بنابراین امروزه شکل جدیدی از کنش ورزی را شاهد هستیم.
جنادله در ادامه بیان کرد: باید یک بازنگری جدی در فهم جنبش دانشجویی و درک این تحول بنیادین صورت بگیرد و همچنین تجدیدنظری در سیاستهای دانشگاهها در مواجهه با فعالیتها و تنوع دیدگاهی که در بین دانشجویان وجود دارد نیز شود.
حضور در بزنگاههای تاریخی به عنوان یکی از کنشگرهای اصلی
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه جنبش دانشجویی نشان داده از تمامی جریانهای سیاسی موجود در جامعه استقرار و تداوم بیشتری دارد، گفت: یکی از دلایل این تداوم، ظرفیت بیشتر جنبش دانشجویی در واکنش و حساسیت به مسائل جامعه و همراهی با اقشار مختلف مردم و گشودگی آن به مطالبات متنوع گروههای اجتماعی است. این جنبشها در بیشتر بزنگاههای تاریخی یکی از کنشگرهای اصلی در رخدادهای مهم سیاسی در جامعه بودند.
وی با بیان اینکه روز دانشجو یادآور فعالیت و مقاومت تاریخی دانشجویان در مقابله با سلطه داخلی و استعمار خارجی بوده، عنوان کرد: تا قبل از انقلاب اسلامی پیوند محکمی بین سلطه داخلی و خارجی وجود داشت و جنبشهای دانشجویی هر دو نوع سلطه را آماج فعالیتهای خود قرار داده بودند اما بعد از انقلاب با توجه به تقابل قدرت سیاسی داخلی با سلطه خارجی، انرژی جنبش دانشجویی بیشتر معطوف به مسائل داخلی شد و تقریباً نسبت به سلطه در ابعاد منطقهای و فراملی بیتوجه بوده است که این امر نیازمند بازنگری توسط جنبش دانشجویی است.
بسط مفهومی عدالت و آزادی
جنادله با اشاره به اینکه جنبشهای دانشجویی همچنین باید بسط مفهومی عدالت و آزادی را در دستور کار خود قرار دهند، گفت: باید عدالت در ابعاد گسترده فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، جنسیتی و زیستمحیطی موردتوجه قرار گیرد تا هم مسائل جدیدتری از جامعه را در بربگیرند و هم اقشار و گروههای اجتماعی بیشتری را درگیر کنند تا در نهایت ارتباط بیشتری با نیروها و جریانهای فعال در جامعه برقرار شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه افزود: تحقق این دو آرمان بنیادی نیازمند تلفیقی از آرمانگرایی و واقعگرایی است؛ به این معنی که مسائل بنیادین جامعه در زمینه عدالت و آزادی، مسائلی پیچیده هستند که پاسخ و راهحل ساده و میانبری برای آنها وجود ندارد. لذا جنبش دانشجویی باید راه را بر هرگونه سوءاستفاده منجی-پوپولیستهای داخلی و خارجی ببندد که مترصد مصادره به مطلوب کردن مطالبات نیروهای مختلف اجتماعی و ساختن نردبانی از این مطالبات برای به قدرت رسیدن خود هستند.
گفتگو از نوید فعال
عطنا را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید:
نظر شما :