سرمایه‌گذاری بر سطوح پیشگیری؛ راه برون‌رفت از چاله اعتیاد

عطنا- لیلا ارشد، مددکار اجتماعی حوزه آسیب‌های اجتماعی کودکان و زنان و موسس خانه خورشید بیان کرد: برگرداندن زنان دارای اعتیاد به زندگی عادی، که از جامعه، خانواده و گاهی فرزندان خود طرد می‌شوند، با توجه به امکانات محدودی که موسسات، مراکز و فعالان مدنی این حوزه دارند، بسیار دشوار است. بنابراین اگر بخواهیم شاهد یک تغییر خوب در این مسیر باشیم، باید به پیشگیری در سطوح مختلف فکر کنیم.

وی افزود: ما تمام نهادها و مراکزی که در محله دروازه غار فعالیت می‌کنیم در سطح سوم پیشگیری هستیم؛ یعنی به مراجعانی خدمات‌رسانی می‌کنیم که درگیر مواد مخدر و آسیب‌های مختلف شده‌اند؛ پس ما اینجا هستیم تا میزان این آسیب‌های وارده بر زندگی‌شان را به یک سطح حداقل برسانیم؛ در حالی که به طرز چشمگیری نیازمند سطح اول و دوم پیشگیری هستیم.

این مددکار اجتماعی در رابطه با سطح اول پیشگیری خاطرنشان کرد: پیشگیری سطح یک یعنی به کودکان و فرزندان این جامعه مهارت‌های زندگی را آموزش دهیم و به آنها بیاموزیم که چگونه از این مهارت‌ها استفاده کنند تا بتوانند شناخت بیشتری از خودشان به دست آورند، یاد بگیرند چگونه نقاط مثبت، خوشی و لذت را در درون خودشان پیدا کنند. بسیاری از افرادی که وارد چرخه اعتیاد شده‌اند، راه حل مشکلات و رهایی از درد و رنج خودشان را در دنیای بیرون می‌جستند.

وی تصریح کرد: نبود آموزش مهارت‌های زندگی، خودمراقبتی و.... در میان کودکان و نوجوانان باعث می‌شود آنها ندانند چگونه از خودشان مراقبت کنند و با مسائل و مشکلات رو در رو شوند. همچنین باعث می‌شود ندانند چگونه منبع لذت و شادی را از راهی غیر از اعتیاد پیدا کنند. با تشکیل یک شورا و کنوانسیون می‌توان برای این کودکان کاری انجام داد و سطح اول پیشگیری را در مدارس، مهدهای کودک و... شروع کرد.

ارشد با اشاره به سطح دوم پیشگیری اظهار داشت: وجود یک مددکار اجتماعی در مدارس می‌تواند به شدت کمک‌کننده و تاثیرگذار باشد؛ از این جهت که کودکان و نوجوانان را در همان موقعیتی که هستند شناساییکند، به کمک کادر مدرسه به دنبال علل و عوامل اوضاع درسی، رفتاری وخانوادگی آنها باشد و اتفاقات مختلف را کنکاش کند تا در نهایت بتواند مداخلات مددکاری اجتماعی را انجام داده و از بسیاری از مسائل، جلوگیری کند.
افزون بر این نکته وی به شرایط اقتصادی جامعه ایران اشاره نموده و یادآور شد: در شرایط امروز جامعه ایران و با توجه به مسائل و مشکلاتی که نوجوانان و جوانان ما را درگیر می‌کند اعم از اعتیاد، جامعه نیازمند خدمات مشاوره است. کدام خانواده‌ای می‌تواند هزینه مشاوره فرزندش را در طولانی‌مدت پرداخت کند؟ بنابراین، اگر بتوان امکاناتی فراهم کرد تا در کنار دفترچه‌های خدمات‌درمانی، خدمات روان‌شناختی و مشاوره نیز ارائه شود، می‌توان در این راستا قدم‌های موثری برداشت. با وجود تیم‌های متخصص شامل روان‌شناسان، مشاوران، مددکاران اجتماعی و روان‌پزشکان در سطح گسترده، برای خدمات‌رسانی به جوانان، نوجوانان و خانواده‌هایشان می‌توانیم شرایط را بهبود بخشیم. بی‌گمان، زمانی که فرزندانمان در شرایط بهتری زندگی می‌کنند وضعیت جامعه بهتر می‌شود.

موسس خانه خورشید با اشاره به اهمیت گرد هم آمدن نهادهای اجتماعی مختلف در این مسیر بیان کرد: بهتر است ما نگاه همه جانبه‌ای به فرزندان و خانواده‌هایشان داشته باشیم و در این رویکرد، بخواهیم وزارت امور خارجه، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، سازمان رفاه، ستاد مبارزه با مواد مخدر و... به همراه چند فعال مدنی، حضور پیدا کنند. هر کدام از این نهادها به جوانان و نوجوانان از زاویه‌ای خاص نگاه می‌کنند، لذا با جمع کردن این دیدگاه‌ها و یکپارچه کردن آنها، می‌توان به نتیجه‌گیری مثبتی رسید و در این زمینه موثر واقع شد.

وی در پایان بیان کرد: ما نیازمند چتر حمایتی همه‌جانبه هستیم؛ حمایت‌هایی که با آن بتوان تمام کودکان سرزمین و خانواده‌هایشان را تحت پوشش قرار داده و بر اساس اولویت‌بندی خدمات‌رسانی کرد.

گفت‌وگو از سیده کیمیا سید

منبع: فصل‌نامه علمی تخصصی مددکاری اجتماعی بوژان، شماره دوم، دوره اول، مرداد 1400
صاحب امتیاز: ادریس مولودی
مدیر مسئول: ایمان شیوه‌کش اناری‌پور

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام