ساخت‌و‌سازهای جدید خوابگاه‌ها / رنگ طراوت بر زندگی دانشجویی

ایوب قادری- عطنا؛ بالای سردر ورودی‌شان نوشته «خانه دانشجویی»، اما همه از آن با عنوان «خوابگاه» یاد می‌کنند. خوابگاه دانشجویی. می‌گویند آدم در تهران فقط به یک سقف نیاز دارد که اگر آن سقف را داشته باشد می‌تواند نردبانی برای رسیدن به آرزوهایش بسازد. آرزو، هر کدام از دانشجویان با آرزویی راهی تهران شده‌اند. بزرگ شدن، مهم شدن، مفید شدن حتی نه، گذر کردن، تنها، گذر کردن، از این پیچ‌واپیچ جوانی و اندوختن دیده‌ها و شنیده‌ها به صندوقچه عمر. تهران؛ پایتخت دود و آهن و سنگ، شهری افسانه‌ای برای مردمان دور دست، مردمان کوه، دریا، مردمان گلستان، باران، برف، مردمان دشت.  

تهران، دانشگاه علامه‌ طباطبائی، رشته علوم انسانی.  -پسرم قبول شده، فردا راهی شهر غریبی است. بیم و امید به یک نسبت در دلم رخنه کرده، می‌گویند شهرهای بزرگ ترسناکند. می‌گویند آدم باید خیلی مواظب خودش باشد. – مادر جان! نگران نباش گفته‌اند خوابگاه می‌دهند. خوابگاهی بزرگ با صدها دانشجو شبیه من. پدر به دلهره‌های خویش برای دخترک بهارنارنجش می‌نگرد. -باید گذاشت بروند دنبال زندگی‌شان. باید گذاشت بزرگ شوند، مهم شوند، مفید شوند، حتی نه، بگذرند، ببینند و بشنود؛ آنچه را که باید دید، آنچه را که باید شنید، این قانون زندگی است.

خوابگاه دانشجویی جای جالبی است، انگار کل ایران را چلانده‌اند توی چند متر مکعب آپارتمان. – شبیه تصورم نیست اما بسی بزرگ است و فراخ و صمیمی. دانشگاهی که 16 هزار دانشجو در رشته‌های جورواجور علوم انسانی دارد، و چند هزارتایی از این جمعیت بزرگ و رنگارنگ، زاده‌ی تار و پود فرش ایرانی، ساکن خانه‌های دانشجویی‌اند. خانه‌های دانشجویی، همان‌که به آن می‌گوییم خوابگاه.

دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، سال 1395، بزرگترین دانشگاه علوم انسانی کشور. مدیریت این شهر عظیم، شهرداری برای خود می‌خواهد، شهرداری به اسم رئیس دانشگاه. و سازمان دانشگاه، سازمان بزرگ و پیچیده‌ای است که اگر چه از لحاظ فیزیکی در جای‌جای کلان‌شهر تهران گسترده است اما دل‌های اهالیش به هم نزدیک و با هم مهربان است.

یکی از قسمت‌های مهم این سازمان بزرگ اداره امور خوابگاه‌ها یا همان خانه‌های دانشجویی است. این نهاد که در بین دانشجویان به «کوچه نادر» شهرت دارد، در کوچه‌ای به همین نام در خیابان ولی‌عصر بالاتر از سه راه بهشتی، خود را جای داده است ( یا بهتر بگویم: داده بود، چرا که ساختمان معاونت چند روزی است به پردیس شماره یک دهکده منتقل شده است با همه تشکیلات و دم و دستگاهش). خلاصه این کوچه نادر سابق، بخش‌های مختلفی دارد که مهم‌ترین آن رفع و رجوع مسائل سکونتی، هزینه‌های دانشجویان و ماده‌-تبصره‌هایی از این دست است و یافتن راهی برای درک متقابل دانشجو. تا هنوز در کوچه نادر هستیم، یادمان نمی‌رود دانشجویانی را که از لحاظ مالی همیشه در مضیقه قرار دارند، به ویژه دانشجویان شبانه و کم بضاعت. و یادمان هم نمی‌رود در این دو سه سال اخیر، اداره امور خوابگاه‌ها با رویکردی نو، تلاش می‌کند هوای دانشجویان را بیشتر داشته باشد و در راه درک متقابل گام بردارد.

این دانشگاه، 9 خوابگاه دانشجویی دارد؛ خوابگاه‌های شهید سلامت، شهید عضدی، شهید گلعذاری و شهید معینیان برای دختران، و خوابگاه‌های شهید مطهری، شهید گلعذاری، شهید ورامینی، شهید همت و شهید بهشتی برای پسران. خوابگاه‌هایی که هر کدام بنا بر جغرافیا، حال و هوای خاصی برای خود دارند. بعضی‌ها مثل خوابگاه‌های شهید همت و شهید سلامت بزرگ هستند با درختانی در حیاط و کوه‌هایی در پشت سر و بعضی‌ها مثل خوابگاه‌های شهید ورامینی و شهید گلعذاری، کوچک هستند و صمیمی.

تعدادی از خوابگاه‌های دانشگاه علامه طباطبائی مثل بسیاری از ساختمان‌های این دانشگاه، پا به سن گذاشته‌اند، نسل‌های مختلف دانشجویان (و نسل‌های مختلف مدیران و مسئولان) را به خود دیده‌اند. حالا، در تعدادی از این خوابگاه‌ها، ریزه‌کاری‌هایی مورد توجه است تا دوباره این تن محکم و استوار با دیوارهای خاکی تاریخ‌خورده، رنگ طراوت بگیرد. در همین راستا، تیم مدیریتی دانشگاه مثل معاونت دانشجویی در آغاز سال تحصیلی جدید (95-96) دست به اقداماتی برای بهبود وضعیت خوابگاه زده است.

این مسئولان از مدت‌ها قبل، همت کرده‌اند دستی به سر و روی خوابگاه‌های پسرانه و دخترانه این دانشگاه بکشند. با این حال همه ما خوب می‌دانیم که هر محیطی مشکلات و دغدغه‌های خاص خود را دارد و با این‌که امروز از جو خوابگاه حرف می‌زنیم اما جا دارد این ریزه‌کاری‌ها با اهتمام بیشتری انجام شود و شاهد یک دانشگاه نمونه در این زمینه در کنار سایر زمینه‌ها باشیم. به امید آن روز.

در این بین دو خوابگاه دانشجویی شهید سلامت و شهید همت از جمله بزرگترین خوابگاه‌های این دانشگاهند. دو خوابگاهی که این مدت شاهد تغییرات فراوانی چه در ساختمان و چه در امکانات رفاهی بوده‌اند. نمونه‌ای اگر بیاوریم رفتن به سراغ سرپرست یکی از این خوابگاه‌ها برای شناخت عینی‌تر جو حاکم بر محیط خوابگاه از زبان این سرپرست باسابقه خانه‌های دانشجویی است که در اینجا منتشر شده است و گفتن از خوابگاه‌های دیگر را می‌گذاریم برای مجالی دیگر؛ عکس‌های زیر هم گوشه‌ای است از تغییرات جدید که خانه‌های دانشجویی را حسابی نو نوار کرده است!