مسئلۀ جمعیت تبدیل به یک دوقطبی سیاسی امنیتی شده‌است

عطنا- آیین تودیع و معارفه رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور با حضور پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دفتر این موسسه برگزار شد.

دکتر مسعود عالمی نیسی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و رئیس جدید این موسسه با بیان اینکه مسئلۀ جمعیت در کشور مسئلۀ سیاسی و امنیتی شده‌ است، گفت: وضعیت جمعیت در کشور یک آسیبی دارد. اینکه مسئله جمعیت تبدیل به یک دوقطبی سیاسی امنیتی شده‌است. این دوقطبی را باید سوق داد و با حاکم کردن گفتمانی صحیح به یک اجماع در کشور رساند. جمعیت یک مسئله فنی و کاملا حرفه‌ای است. باید گفتمان را به این سمت سوق داد. همه دلسوز کشور هستند. اگر اختلاف نظری وجود دارد باید تحت منافع کشور بر آن اجماع شود. خیلی دوست دارم موسسه این نقش اجماع سازی را با شبکه سازی نخبگان و هاب شدن در این قضیه و درواقع قرار گرفتن در مرکزیت این روابط علمی در کشور ایفا کند.

وی در ادامه افزود: این دوقطبی و این تضادها برای پیشرفت کشور سم است. ما از تهمت زدن به کسی سود نمی‌بریم و موسسه تحقیقات جمعیت یک موسسه علمی است. تقریبا از زمانی که خدمت دوستان رسیدیم بر بحث سیاست پژوهی تمرکز داشتیم. ما وظیه داریم که به مسئولین ارائه طریق بکنیم. وظیفه داریم که نشان بدهیم بهترین اقدام کدام اقدام است. علاوه بر آن باید بر پژوهش‌هایی تکیه کرد که به سوالات بزرگ پاسخ می‌دهد.

رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور در پایان با اشاره به مرجعیت تصمیم‌سازی موسسه در بحث جمعیت اظهار داشت: افقی برای موسسه در نظر داریم که انشاالله با همکاری همه دوستان و هیئت علمی محقق شود. در این افق موسسه باید تبدیل به یک مرجع تصمیم ساز در حوزه جمعیت بشود. چه در سطح ملی و چه در سطح منطقه‌ای. ما نباید نقش منطقه‌ای خود را فراموش کنیم. اصلا اسم موسسه در انتهای آسیا و اقیانوسیه وجود داشته است و نقش آن را باید مجددا احیا بکند. مجددا از زحمات دکتر صادقی تشکر می‌کنم. خواهش من این است که ما از مشورت‌های ایشان بی بهره نمانیم. البته این درمورد همه روسای مجموعه صادق است.

در این مراسم پیمان صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر تمایل وزیر علوم برای شرکت در این برنامه، گفت: وظیفه‌ام بود خیلی زودتر از این‌ها خدمت دوستان برسم. قرار بر این بود که همراه با وزیر در این مراسم شرکت کنیم اما آنقدر امروز و فردا شد تا بالاخره، بنده امروز خدمت عزیزان رسیدم.

موسسه تحقیقات جمعیت، هاب قانون جوانی جمعیت در وزارت علوم است

صالحی با تاکید بر اهمیت توجه به مسئله جمعیت، گفت: عمق توجه ویژه به بحث جمعیت، تصویب قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده است. به نظرم هاب این قانون در وزارت علوم، موسسه است که در این مسائل خیلی‌خوب نقش‌آفرینی کرده‌است. ما باید برویم به این سمت که این تحقیقات سیاست‌های اجرایی و ابلاغی بشود که بسیار مهم است. بنابراین من خواهشمندم که به سمت ابلاغ نسخه‌های مدیرتی برویم. به اصطلاح تفکر یکسری از عزیزانی که در کشور هستند و فکر می‌کنند این سیاست‌ها به طور ناگهانی باید پیاده شود و درصدی را نمایان کند؛ اشتباه است. مدل‌هایی که درکشورهای دیگر هم اجرا شده نشان می‌دهد که این سیاست‌ها، سیاست‌های درازمدت است.

وی درخصوص حمایت‌های معاونت پژوهشی وزارت علوم، گفت: هم حمایت مالی و هم حمایت معنوی از این قضیه را خواهیم داشت. پیگیر مشکلات خواهیم بود. چند موضوع را خدمت شما عرض کنم تا بتوانیم از ظرفیتی که در کشور است استفاده خوبی داشته‌باشیم. در بحث قانون که گفته‌شده باید 5 درصد بودجه به ‌پژوهش اختصاص پیدا کند، بسیار روزنه مهمی است. به شرطی که ما بتوانیم با برنامه این را اجرا کنیم. ما پژوهش برای پژوهش قطعاً هدفمان نیست. قرار است 5 درصد از بودجه را بگذاریم برای اینکه اتفاق مثبتی در این حوزه بیافتد. خواهش من این است که در این حوزه خیلی جدی باشیم.

معاون پژوهشی وزارت علوم با تاکید بر ظرفیت شورای عالی علوم و تحقیقات فناوری افزود: یک ظرفیتی هم در شورای عالی علوم تحقیقات فناوری داریم. امروزه بخاطر اینکه فناوری متولی خود را دارد ما باید سیاست‌هایمان را به حوزه علمی پژوهشی و اجرایی ببریم. بنابراین ما در شورای عالی عطف ظرفیت ملی داریم. در آنجا مسئول پژوهش کل کشور هستیم. تمامی نهادها، سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌ها در آن‌جا حضور دارند. بنابراین می‌توانیم تمام سازمان‌ها را به خط کنیم برای اینکه اتفاق مثبتی بیافتد. منتها به شرط اینکه دستمان پر باشد و بتوانیم آن سیاست‌ها را خیلی متقن و علمی بررسی کنیم.  بنابراین ظرفیت هماهنگی ملی که باید در حوزه جمعیت اتفاق بیافتد در شورای علوم و تحقیقات فناوری وجود دارد.

صالحی در ادامه با اشاره به هم‌افزایی موسسه تحقیقات جمعیت با دیگر نهادهای تحقیقی گفت: شما می‌توانید نوک پیکان مسئله جمعیت در وزارت علوم و کل کشور باشید. ما در وزارت علوم با مدیران‌مان 50 نفر هستیم که قرار است کل سیاست پژوهش و تحقیقات را در کشور جاری کنیم. اگر نتوانیم از این ظرفیت در وزارت علوم و سایر سازمان‌ها استفاده کنیم عملا این موضوعات ابتر می‌ماند. شما قطعا اعضای هیئت علمی توانمندی هستید. اما این اعضا باید با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها سایر سازمان‌ها هم افزایی داشته‌باشند. بنابراین خواهش من این است که از ظرفیت علمی سایر دستگاه‌ها استفاده کنید و ما هماهنگی را می‌توانیم در سطح کلان انجام دهیم.

اشغال کرسی‌های بین المللی، از اولویت‌های وزارت علوم است

صالحی با تاکید بر ظرفیت‌های بین‌المللی در این حوزه گفت: یکی از سیاست‌های ما دیپلماسی در سیاست‌های علم و فناوری است. ما فقط به موضوعات داخل کشور بسنده نکنیم و باید بتوانیم پایمان را از مرزهای جغرافیایی و فرهنگی فراتر بگذاریم. به خصوص الان که در تحریم‌های اقتصادی هستیم. همیشه دانشمندان هستند که می‌توانند از این تحریم‌ها عبور کنند. ما در این حوزه نیز باید نگاه بین‌المللی داشته‌باشیم. در هر حوزه‌ای ما باید بتوانیم کرسی‌های بین المللی را به دست بگیریم. : بنابراین بدانید اشغال کرسی بین‌المللی جزو اولویت‌های ماست.

معاون پژوهشی وزارت علوم با اشاره به نمایشگاه هفته علمی و فناوری و تاکید بر حضور موسسه در این نمایشگاه اظهار داشت: من پشنهادم این است که در راستای حرف آقای دکتر مبنی بر ایجاد نمایشگاه، امسال خیلی پررنگ‌تر در نمایشگاه  هفته علمی و فناوری موسسه جمعیت حضور داشته‌باشد. موضوع جمعیت را باید از یک غرفه و موسسه ببریم به سمت ایجاد فضایی که در کشور بدانند وزارت و موسسه در حوزه جمعیت چکار انجام می‌دهند. ما خیلی پرقدرت امسال با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این نمایشگاه را برگزار می‌کنیم.

در بخش دیگر نشست، دکتر رسول صادقی، رئیس سابق موسسه تحقیقات جمعیت و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ضمن سپاسگزاری از دکتر صالحی، معاون پژوهشی وزارت علوم و ابراز خوشحالی از دیدار مجدد اساتید و پژوهشگران گفت: بنده خلاصه‌ای از فعالیت‌هایی که از بهمن 98 تا 23 اسفند 1400در خدمت همکاران بودم خدمتتون عرض می‌کنم. زمانی که بنده مسئولیت موسسه را پذیرفتم یکسری مسائل و مشکلات برای موسسه ایجاد شده‌بود. مسائلی برای رئیس سابق موسسه که دکتر عباسی بودند به وجود آمده‌بود. همچنین بعضی از همکاران ما نیز به یک سری موسسه‌ها دعوت می‌شدند که برای ما باعث نگرانی می‌شد. خوشبختانه همه این ها به خیر گذشت.

اکثر کشورهای جهان، یک موسسه جمعیت دارند

صادقی با بیان جذب اعضای هیئت علمی در سال‌های اخیر اظهار داشت: تقریبا اکثر کشورهای جهان یک موسسه در سطح ملی در حوزه جمعیت دارند. نکته دیگر که ما در این یکی دوسال اخیر جذب هیئت علمی را پیگیری کردیم. ما با سازمان برنامه و همچنین امور استخدامی هماهنگی انجام دادیم و 5 عضو هیئت علمی به مجوعه اضافه شدند و تعداد هیئت علمی از 9 نفر به 14 نفر رسید.

تدوین سند ملی مدیریت مهاجرت با همکاری وزارت کشور

صادقی در ادامه به اقدامات موسسه در زمینه مهاجرت اشاره داشت و گفت: از جمله طرح‌هایی که ما داشتیم تدوین سند ملی مدیریت مهاجرت‌های داخلی کشور با وزارت کشور بود که تقریبا با حضور وزیر کشور و شورای اجتماعی کشور این سند رونمایی شد. در حال حاضر نیز این سند در مرحله برنامه اقدام راهبردی است که با همکاری استانداری درحال انجام است. اقدام دیگر سند توسعه مناطق روستایی در شهرستان‌های مرزی کشور بود که با همکاری ریاست جمهوری انجام شد. همچنین در سال 96 و97 در بحث تحولات باربری در 5 استان کشور با کارفرمایی وزارت بهداشت  در موسسه انجام داد.

وی در ادامه توضیح اقدامات علمی و پژوهشی موسسه افزود: طرح‌هایی که با همکاری سازمان‌های دیگر هست با لوگو مشخص چاپ می‌شود. علاوه بر این مقلات اعضای هیئت علمی است. متوسط سرانه مقالات موسسه در یکی دوسال اخیر حدود 4 مقاله بود. یک مقاله انگلیسی و 3 مقاله فارسی بوده‌است. نشست‌ها و سمینارهای مختلفی انجام شد که قبلا بیشتر در درون موسسه بود. اما شرایط کرونا باعث شد که بیشتر نشست‌ها و سمینارها به صورت آنلاین و مجازی برگزار بشود. در سال 1400 ما حدود 30 وبینار و نشست داشتیم. کارگاه‌های آموزشی که بیشتر بحث‌های تخصصی و نرم افزاری آموزش داده می‌شد در موسسه برگزار می‌شود. در بحث روش‌های تحقیق و در ارتباط با بحث‌های آینده پژوهی کارگاه‌هایی را برگزار کردیم. درواقع در سال 1400 حدود 12 کارگاه داشتیم.

عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با ابراز خرسندی درخصوص ارتقای نشریه موسسه گفت: در این دوسال روی کیفیت مقالات نشریه تمرکز داشتیم که خوشبختانه امتیاز نشریه از سال 1398 با رتبه جیم با 460 امتیاز در سال 99 به نزدیک 700 امتیاز  رتبه ب ارتقا پیداکرد. برای 1400 هم امیدواریم رتبه الف بگیرد.

دکتر صادقی رئیس پیشین موسسه تحقیقات جمعیت کشور در پایان با قدردانی از زحمات دکتر عباسی و تک تک کارکنان و اعضای هیئت علمی موسسه و ستاد وزرات علوم برای اعضای آرزوی موفقیت و توفقیات روزافزون داشتند. جا دارد از تکاتک کارکنان موسسه و اعضای هیئت علمی تشکر داشته باشم.

عطنا را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید:

اینستاگرام                                              تلگرام